رشید خلف زاده

با گذشت یک دهه بحران در سوریه، به دلیل تعدد بازیگران و تعارض منافع آنها، آینده سیاسی این کشور در هاله ای از ابهام است. پژوهش حاضر با هدف آینده پژوهی تحولات سیاسی امنیتی سوریه در ارتباط با محور مقاومت به روش سناریونویسی و نقش آن بر مأموریت های آجا در پی پاسخ به این سوأل است که آینده پژوهی تحولات سیاسی- امنیتی سوریه چگونه است و این تحولات چه نقشی بر مأموریت های آجا دارد؟ در این پژوهش جامعه آماری40 نفر می باشد بنابراین با توجه به ویژگی های جامعه آماری و محدود بودن آن، جامعه آماری به صورت تمام شمار مورد پرسش قرار گرفت. سپس با استفاده از آمار استنباطی و استدلالی داده های حاصل از مصاحبه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و با استفاده از الگوی آینده پژوهی علمی و طی مراحل 8 گانه سناریو نویسی شوارتز (شناسایی بازیگران، فاکتورهای کلیدی، پیشران ها، عدم قطعیت ها، اولویت بندی و انتخاب شاخص) نسبت به آینده پژوهی تحولات سوریه و چشم انداز آن در افق 2030 اقدام گردید. نتایج پژوهش نشان می دهد سناریوهای سوریه با مقاومت، بی مقاومت، در مقاومت و بر مقاومت سناریوهای احتمالی تحولات سوریه می باشند. سوریه در مقاومت به عنوان سناریوی محتمل در کوتاه مدت، سوریه بی مقاومت محتمل ترین سناریو در افق 2030 و سوریه با مقاومت سناریوی مطلوب ج.ا.ا تشخیص داده شد. همچنین آجا براساس اصل 143 قانون اساسی مأموریت حفظ تمامیت ارضی، استقلال و حفظ نظام مقدس ج.ا.ا را بر عهده دارد، لذا تحقق هر یک از سناریوهای مذکور به نوعی بر مأموریت های آجا در دفاع سرزمینی، فراسرزمینی و بازدارندگی دفاعی اثر گذارست.

موضوع قدرت مورد توجه متخصصین جغرافیای سیاسی و سیاستمداران هست، جغرافیا یکی از عوامل قدرت در نظرات متخصصین مذکور بوده که با تأثیر بر سیاست، اقتصاد، فرهنگ و ... بر قدرت ملی تأثیر دارند این عوامل قدرت بر قدرت نرم کشورها تأثیرگذارند. رودها به عنوان یکی از عوامل جغرافیایی مهم در کم و کیف قدرت ملی کشورها تأثیر دارند. کشورمان در سالهای اخیر به دلیل تغیر اقلیم، خشکسالی، تحریم، نیاز به استقلال غذایی، توسعه و اشتغال پایدار برای مناطق مرزی غرب کشور و ... ، طرح های مهار آب رودهای غرب کشور را انجام داده و می دهد. هدف این پژوهش واکاوی اثرات طرح های مهار آب رودهای غرب کشور بر قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در ابعاد مختلف هست. در این پژوهش تلاش شده به این سوال پاسخ داده شود که اثر مهار آب رودخانه های غرب کشور بر قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران چگونه است؟ این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی انجام شده و شیوه جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای است نتایج نشان می دهد طرحهای مهار رودهای غرب کشورمان می تواند بر قدرت نرم کشورمان در ابعاد داخلی و خارجی اثرات مثبت و منفی داشته باشد. بر اساس نتایج بدست آمده نیاز به مدیریت عالمانه ای را می طلبد که در این راستا پیشنهادهای ارائه می شود.

دستیابی به امنیت مورد نظر اندیشمندان و از نیازهای فردی و اجتماعی می باشد. هدف این نوشتار مفهوم شناسی امنیت در بیانیه گام دوم انقلاب است و سعی شده به این سؤال پاسخ داده شود که مفهوم امنیت در بیانیه گام دوم انقلاب چگونه و در چه ابعادی مطرح شده است؟ در پژوهش پیش رو برای گردآوری و تحلیل داده ها از روش تحلیل محتوای متن محور استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد، مأیوس شدن مردم از آینده نظام، دوری مسئولین از زهد انقلابی، طهارت اقتصادی و... از آسیب های امنیتی نظام مقدس ج.ا.ا است. مواردی که به عنوان راهبرد امنیتی مورد تأکید قرار گرفته عبارتند؛ استفاده از نهادهای مردمی در جنگ نرم، مقابله با اقدامات ضد معنویت، مراقبت از مشروعیت نظام، مبارزه با فساد، پاکدستی مدیران، حفظ ارزش های انقلابی است گفتمان غالب بیانیه ایجابی، از جنس نرم افزاری، با تأکید بر مدیریت خواسته مردم، بالا بردن توان پاسخ گویی و مدیریت نرم بوده لیکن بهره گیری از گفتمان سلبی متناسب با تهدیدات سخت دشمن نیز در دستور کار است.