ملیحه سبزواری

با توجه به محیط فعالیت به شدت رقابتی امروزه توسعه محصولات جدید در پاسخ به نیاز مشتریان و تلاش جهت کاهش آلایندگی های زیست محیطی به عنوان مزیت رقابتی شرکت ها محسوب می گردد. توسعه یک محصول جدید منجر به پیکره بندی مجدد زنجیره تأمین می گردد بنابراین نیازمند اتخاذ تصمیمات استراتژیکی ، فنی و عملیاتی مناسب می باشد. تصمیمات فوق عبارت اند از تخصیص کارخانه به محصول، انتخاب تأمین کنندگان مناسب، میزان تولید محصول و ذخیره مواد اولیه، میزان حمل ونقل و میزان خرید مواد اولیه. علاوه بر این توسعه محصول جدید همراه با ریسک های زیادی است که استفاده از استراتژی های مناسب جهت کاهش انها می تواند منجر به افزایش شانس موفقیت معرفی محصول در بازار گردد. مقاله حاضر به بررسی تولید یک محصول جدید در یک زنجیره تأمین سبز چندلایه ، چند منبعی می پردازد. پس از شناسایی ریسک های مختلف توسعه محصول جدید با استفاده از یک مدل ریاضی بهینه سازی ، به شناسایی بهترین استراتژی های پاسخگویی به ریسک های شناسایی شده و نیز اتخاذ تصمیمات فنی،استراتژیکی و عملیاتی بهینه می پردازیم. مسئله پیشنهادی متشکل است از سه تابع هدف که عبارت اند از تابع هدف اقتصادی، تابع هدف کاهش آلایندگی و تابع هدف کاهش ریسک. مسئله به صورت یک مدل ریاضی برنامه ریزی خطی عدد صحیح مختلط با پارامترهای قطعی فرموله شده است. اعتبار سنجی مدل پیشنهادی توسط یک مسئله نمونه در صنعت محصولات مصرفی پر گردش صورت پذیرفته است. نتایج حاصل از اجرای مدل بیانگر اثرگذاری حضور یک محصول جدید و انتخاب استراتژی های کاهنده ریسک بر روی پیکره بندی مجدد زنجیره تأمین سبز می باشد. همچنین نتایج حاصل از تحلیل حساسیت نشان دهنده کارایی مدل پیشنهادی می باشد