میثم منتی زاده

 این پژوهش با هدف بررسی سرمایۀ اجتماعی در بین کشاورزان عضو و غیرعضو تشکل های کشاورزی شهرستان گرمسار انجام شده است. جامعۀ آماری شامل کشاورزان شهرستان گرمسار بود که با استفاده از فرمول کوکران 300 نفر از آن ها (150 نفر عضو و 150 نفر غیرعضو تشکل های کشاورزی) به عنوان نمونه انتخاب شدند. فن پیمایش و ابزار پرسش نامه برای جمع آوری اطلاعات مورد استفاده قرار گرفتند. روایی صوری پرسش نامه با نظر استادان دانشگاه شیراز تأیید و پایایی آن نیز با استفاده از مطالعۀ راهنما و آزمون آلفای کرونباخ سنجیده شد. دامنۀ ضریب آلفای کرونباخ برای متغیرهای مختلف تحقیق بین 65/0 تا 9/0 به دست آمد. نتایج نشان داد که کشاورزان عضو تشکل های کشاورزی از سایر کشاورزان تحصیلات بالاتر و دانش فنی بیشتری داشته اند. همچنین میانگین درآمد کشاورزان عضو تشکل از سایر کشاورزان بالاتر بوده است و اعضا وام بیشتری برای فعالیت های کشاورزی از بانک ها دریافت کرده اند. افزون بر این، کشاورزان عضو تشکل ها از کشاورزان غیر عضو مشارکت بیشتری در فعالیت های اجتماعی داشته و دارای شبکۀ روابط اجتماعی، اعتماد اجتماعی و انسجام اجتماعی قوی و بالاتر بوده و از فعالیت ها و برنامه های ترویجی بیشتر نیز بهره مند بوده اند. 

این پژوهش با بررسی و مقایسه نگرش زیست محیطی زارعان عضو و غیرعضو تعاونیهای تولید کشاورزی در شهرستان شیراز می کوشد تا سازه های مؤثر بر شکل گیری نگرش زیست محیطی هر دو دسته زارعان را مشخص کند. در پژوهش حاضر از طریق نرم افزار spss، آماره های تی استیودنت، همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه محاسبه شدند. ابزار تحقیق، پرسشنامه ای با سؤالات بسته و باز برای جمع آوری اطلاعات از 272 نفر از زارعان شهرستان شیراز بوده است. روایی صوری پرسشنامه توسط استادان بخش ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه شیراز و پایایی آن از طریق جمع آوری اطلاعات از 32 زارع خارج از جامعه آماری و آزمون آلفای کرونباخ تأیید شد.نتایج این تحقیق نشان داد که زارعان عضو تعاونیهای تولیدکشاورزی نگرش مثبت تری نسبت به حفظ محیط زیست دارند. برپایه نتایج حاصل از رگرسیون چندگانه، سه متغیر: 1. میزان آگاهی از نتایج مضر برخی فعالیتها، 2. دانش زیست محیطی و 3. اعتقاد به هنجارهای اخلاقی در مجموع توانسته اند 36 درصد از تغییرات در نگرش زیست محیطی زارعان عضو را تبیین کنند. دو متغیرِ آگاهی از نتایج مضر فعالیتها و ارتباط با کارشناسان کشاورزی نیز حدود 70 درصد از تغییرات در نگرش زارعان غیرعضو را پیش بینی کردند. بنابر نتایج، توصیه می شود که در برنامه های آموزشی تعاونیها، آگاه سازی هر چه بیشتر زارعان از نتایج فعالیتهایشان بر روی منابع پایه زیست محیطی، افزایش دانش زارعان در مورد فعالیتهای حفاظت از منابع پایه زیست محیطی و تربیت اخلاقی زارعان در جهت پایبندی هر چه بیشتر به رعایت اصول اخلاقی در برخورد با محیط زیست مورد تأکید قرار گیرند تا باعث ایجاد نگرش مساعد نسبت به حفظ این منابع شوند