خدیجه زاداحمد کلاشی

هدف پژوهش حاضر مقایسه حافظه کاری، خلاقیت و انعطاف شناختی در دانش آموزان تک زبانه و دو زبانه فارسی آذری بود. روش پژوهش پس رویدادی بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی دانش آموزان دختر دوزبانه و تک زبانه منطقه 19 شهر تهران در سال 1396 بود که از این جامعه 120 نفر با روش نمونه گیری مرحله ای انتخاب گردید. ابزار جمع آوری اطلاعات شامل پرسش نامه حافظه کاری (دانیمن و کارپنتر، 1980)، خلاقیت (عابدی، 1363) و انعطاف شناختی (دنیس و ندروالی، 2010) بود. برای تحلیل داده ها از آزمون تحلیل واریانس استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که بین حافظه کاری، خلاقیت و انعطاف شناختی در گروه های تک زبانه و دوزبانه تفاوت معناداری (p < 0.05) وجود دارد. دانش آموزان دوزبانه کارکرد متفاوت و بالاتری نسبت به دانش آموزان تک زبانه در هر سه متغیر حافظه کاری، خلاقیت و انعطاف شناختی داشتند. در این زمینه تفاوت دانش آموزان دوزبانه با تک زبانه به ترتیب (7 نمره) در خلاقیت، (4 نمره) در انعطاف پذیری و (2 نمره) در حافظه کاری بود. بر اساس یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که آموزش زبان دوم در روند رشدی دانش آموزان می تواند موجب ارتقای توانایی های شناختی آنان به ویژه خلاقیت و انعطاف شناختی شده که احتمالاً در بهبود عملکرد تحصیلی مؤثر خواهد بود.