محمد محقق نیا

صندوق زمین و ساختمان ازجمله ابزارهای مالی که باهدف جذب سرمایه های خرد و هدایت آن در جهت تأمین منابع مالی پروژه های اقتصادی در حوزه مسکن طراحی شده است. از چندی پیش صاحب نظران مسلمان در این حوزه به فکر پرکردن خلأ حاصل از حذف اوراق قرضه و اقدام به طراحی ابزارهای مالی اسلامی ازجمله صندوق سرمایه گذاری زمین و ساختمان به هدف تأمین مالی و اجرای طرح های عمرانی و پاسخ گوی نیازها گوناگون اقتصاد کشور که با شرایط ویژه ای موردتوافق طرفین قرارگرفته، بوده اند. بانک های سوریه به تنهایی توانایی اجرای روند بازسازی را ندارند. یکی از مناسب ترین راه برای تأمین مالی بازسازی سوریه و انجام پروژه های عظیم و مشارکت افراد جامعه در این پروژه های از طریق صندوق های زمین و ساختمان در بازار سرمایه سوریه براساس استفاده از تجربه بازار سرمایه ایران است. متأسفانه برخی معتقدند که تفاوت فقهی در باب معامله های مالی میان مذاهب اسلامی وجود دارد، لذا مقاله حاضر گامی در راستای بررسی فقهی صندوق زمین و ساختمان ازجهت انطباق با شریعت هم ازنظر فقهی در کمیته فقهی ایران که اکثر مصوبات آن براساس فقه امامیه است و هم ازنظر فقهی میان فقها و اعضای هیأت مشورتی شرعی سوریه که اکثر مصوبات آن براساس مذهب اهل سنت است، نیز بررسی می شود. در ضمن تلاش خواهد شد تا با شناسایی اشتراکات و اختلافات فقهی میان دیدگاه های دو کمیته، مسیر طراحی ابزار موردتأیید همه آنها را هموار سازیم.