مهناز مهرعلی

با توجه به اینکه وجود خلاقیت و نوآوری در سازمان ها ضروری است برخی منابع نبود خلاقیت و نوآوری را با نابودی سازمان در دراز مدت یکی دانسته اند. فرایند نوآوری در گذشته بستگی به منابع فکری درون سازمانی و تلاش برای توسعه و تجاری سازی آنها در درون سازمان داشته است. اما امروزه پارادایم نوآوری باز باعث شده است که شرکت ها در کسب و کار خود از ایده ها و فناوری های بیرونی بیشتر استفاده کنند و به دیگر شرکت ها هم اجازه دهند از ایده های نوآورانه آنها استفاده کنند. نوآوری باز موضوعی است که در سال های اخیر به شدت مورد توجه محققان و مدیران قرار گرفته است. در این پژوهش سعی شد موانع نوآوری باز در حوزه صنایع غذایی را با استفاده از تکنیک تحلیل محتوا مشخص کرد تا بتوان این موانع را برطرف و نوآوری باز را در این صنعت افزایش داد. با استفاده از این پژوهش مشخص گردید که این موانع عبارتند از: عدم اعتماد بین کارکنان، عدم توجه به مالکیت فکری، تعصبات مدیران بر باورها و مفروضات خود که بر اساس تجربه به دست می آید، عدم وجود مشوق های کافی برای نوآوری خود در شرکت، عدم توانایی جذب ایده ها، عدم آگاهی از تغییرات تکنولوژیک، ارتباط ضعیف مدیریت با کارکنان، ارتباط ضعیف سازمان با مشتریان و رقبا، وجود افراد با تخصص پایین در سازمان، بی توجهی به فعالیت های نوآورانه کارکنان، R&D ضعیف، عدم پویایی سازمان، موانع سیاسی، موانع فرهنگی، عدم وجود بازاری برای فروش فناوری، ارتباط ضعیف بین صنعت و دانشگاه، فضای رقابتی ضعیف در جامعه، وجود برخی قوانین دست و پاگیر.

یکی از عوامل مهم نابودی سازمان ها، نبود خلاقیت و نوآوری در سازمان است. فرایند نوآوری در گذشته وابسته به منابع فکری درون سازمانی و تلاش برای توسعه و تجاری سازی آنها در درون سازمان بوده است. اما امروزه پارادایم نوآوری باز از ایده ها و فناوری های بیرونی استفاده کرده و به دیگر شرکت ها نیز اجازه می دهند از ایده های نوآورانه آنها بهره مند شوند. بنابراین در این پژوهش در راستای ایجاد نوآوری باز در صنعت کنجدی استان یزد عوامل موثر بر نوآوری باز شناسایی و با استفاده از تکنیک دیمتل فازی تأثیر این عوامل بر روی یکدیگر مشخص شد. سپس با استفاده از تکنیک پویایی سیستم سناریوهایی جهت افزایش نوآوری باز در این صنعت ارائه گردید. در نهایت مشخص گردید که افزایش واسطه های نوآوری و افزایش یکپارچه سازی و افزایش ارتباط بین صنعت و دانشگاه می تواند نوآوری باز را افزایش دهد. از عوامل دیگر می توان میزان استفاده از کسب و کاربسته را در سازمان نام برد که بر روی نوآوی باز تأثیر دارد و سازمان ها برای افزایش نوآوری باز باید سعی کنند که استفاده از کسب و کار بسته را کاهش و ارتباط خود را با مشتریان و رقبا و سایر سازمان ها افزایش دهند.