جعفر یزدی مقدم

امروزه، موفقیت و پیشگام بودن سازمان ها در یک صنعت، با میزان دانشی که سازمان می تواند تولید کند، ارتباطی مستقیم دارد. از طرفی دیگر، اخلاق، موضوعی مهم و جدی است که دامنه ی آن به تمام حوزه ها کشیده شده است؛ به طوری که می توان از ارتباط مباحث اخلاق و آن پدیده ها سخن گفت. مدیریت دانش از جمله این پدیده ها است. این درحالی است که مطالعات بسیاری در زمینه مدیریت دانش، انجام شده است، اما بررسی این موضوع از دیدگاه اخلاقی، ناچیز است. از این رو، در مقاله حاضر به بررسی تاثیرگذاری اصول اخلاقی بر فرآیند تبدیل دانش، پرداخته شده است. در این راستا، الگوی مفهومی این تحقیق، بر اساس ادبیات موضوع طراحی و بر مبنای این الگوی مفهومی، فرضیه های تحقیق، ارایه شده است. سپس فرضیه های تحقیق، بر اساس داده های جمع آوری شده از 94 پرسشنامه و با استفاده از روش الگوسازی معادلات ساختاری، مورد آزمون قرار گرفتند. نتایج تحقیق نشان دهنده ی وجود ارتباطی مثبت و معنادار میان اصول اخلاقی و فرآیند تبدیل دانش است. همچنین، از بین ابعاد کارکردی فرآیند تبدیل دانش، رابطه ی اجتماعی شدن، برونی سازی و ترکیب، با اصول اخلاقی مستقیم و معنادار است ولی رابطه بین اصول اخلاقی و درونی سازی، معنادار نیست که در این تحقیق، دلایلی مبنی بر نبود این رابطه، ارایه شده است.

شواهد متعدد از سراسر دنیا نشان می دهد، درصد اندکی از فناوری ها در زمینه تجاری سازی به موفقیت دست یافته اند. یکی از راهکارهای ارائه شده برای برطرف کردن مشکل تجاری سازی، ارزیابی موفقیت تجاری سازی فناوری ها، قبل از اجرای طرح است. هدف پژوهش حاضر، شناسایی عوامل موثر بر تجاری شدن موفق فناوری و تعیین اهمیت نسبی این عوامل برای ایجاد یک مدل ارزیابی موفقیت تجاری سازی فناوری است. با استفاده از مرور مبانی نظری و پیشینه پژوهش، 38 مؤلفه موثر بر موفقیت تجاری سازی فناوری استخراج و در 4 بُعد: مشخصات فنی، مشخصات مالی و اقتصادی، مشخصات بازار و قوانین و تاییدیه ها، دسته بندی گردید. برای پالایش و ارزیابی تناسب عوامل استخراج شده با زمینه ها و شرایط واقعی تجاری سازی فناوری، از روش دلفی فازی با نظر سنجی از 18 خبره منتخب، استفاده گردید که در نتیجه 32 مولفه در 4 بُعد شناسایی شد. سپس اهمیت نسبی هریک از مولفه ها و ابعاد موثر بر موفقیت تجاری سازی، بر اساس روش فرآیند تحلیل شبکه ای (ANP) تعیین شد. در این راستا مشخصات بازار به عنوان مهم ترین بُعد اثرگذار بر موفقیت تجاری سازی فناوری مشخص گردید و پس از آن ابعاد: مشخصات فنی، مشخصات مالی و اقتصادی و قوانین و تاییدیه ها، بترتیب رتبه دوم، سوم و چهارم اهمیت را بدست آوردند. در نهایت با بهره گیری از وزن های اولویت عوامل موفقیت تجاری سازی، یک مدل ارزیابی برای تجاری سازی فناوری، ارائه شد.