سهراب عبدالله زاده

باتوجه به محدودیت بودجه سازمان ها، اولویت بندی و اجرای مناسب راهبردها به منظورحذف یا کاهش شکاف های فناوری، از اهمیت حیاتی برخوردار است. رتبه بندی و انتخاب صحیح راهبردهای حاصل از ارزیابی فناوری مورد نیاز یک سازمان برای اجراء، قادر است مزیت رقابتی سازمان را ارتقاء بخشد. در روش های رایج، ابتدا راهبردها مشخص و همگی با هم رتبه بندی می گردند. سپس با توجه به محدودیت منابع سازمان، به ترتیب اولویت به مرحله اجراء گذاشته می-شوند. در این حالت، امکان انتخاب راهبردهای همگن بالا می رود و احتمالاً رشد نامتوازن سازمان را افزایش خواهد داد. دراین مقاله، نخست موقعیت فناوری موجود سازمان به روش کپ تک ارزیابی و راهبردهای مناسب تعیین می گردند. برخلاف روش های رایج، با معرفی و بهره گیری از روش ابتکاری بدیع، راهبردها در چند گروه خوشه بندی می شوند. در ادامه، راهبردهای درون هر خوشه، به روش تاپسیس رتبه بندی و هنگام اجراء، حتی الامکان از تمام خوشه ها، یک راهبرد برتر انتخاب خواهد شد. درنتیجه، کارایی اجرای راهبرد های تعیین شده با توجه به اولویت بندی پیشنهادی، احتمال رشد متوازن سازمان را به صورت چشم گیری افزایش خواهد داد. به منظور ارزیابی روش ارایه شده، مطالعه موردی دریک شرکت سردخانه صورت گرفته و نتایج مثبت حاصل از روش معرفی شده، نشان داده شده است.

هدف: بهره مندی از سیاست های مناسب می تواند کاهش هزینه های نگهداری و تعمیرات (نت) را به همراه داشته باشد. در روش های مرسوم برای انتخاب سیاست های مناسب نت در فرایندهای چند محصولی، تنها یک سیاست برای کل خطوط تولید در نظر گرفته می شود. هدف پژوهش پیش رو، ارائه یک روش تصمیم گیری چند معیاره مبتنی بر نتایج شبیه سازی کامپیوتری به منظور انتخاب بهترین سیاست نت برای هر یک از خطوط تولیدی است. روش: به تعداد سیاست های نت و با توجه به پارامترهای هر یک از خطوط تولیدی، مدل شبیه سازی ساخته می شود. نتایج اجرای مدل شبیه سازی، مقادیر هر یک از معیارهای نت خط تولید را ارائه می دهد. با استفاده از روش تصمیم گیری فرایند تحلیل شبکه (ANP) و Vikor، سیاست های نت رتبه بندی و سیاست برتر هر یک از خطوط تولیدی انتخاب می شود. یافته ها: نتایج پژوهش، کارایی بسیار خوب روش جدید را نسبت به روش های مرسوم نشان داد؛ زیرا در یک واحد تولیدی چند محصولی، عملکرد تجهیزات در خطوط تولیدی مختلف با یکدیگر متفاوت است و به روش های نت جداگانه ای نیاز دارد؛ به طوری که ممکن است یک سیاست معین در یک دوره برای مجموعه ای از تجهیزات مناسب بوده و در دوره ای دیگر مؤثر نباشد. نتایج به دست آمده، بر اساس یک مطالعه موردی در یک واحد صنایع غذایی ایرانی است. نتیجه گیری: انتخاب سیاست متفاوت نت برای خطوط مختلف تولیدی، کارایی خطوط را بالاتر برده و هزینه های تولیدی را کاهش می دهد.  

 هدف از این تحقیق ارائه رویکردی به منظور شناسایی و رتبه بندی عامل های مؤثر بر کیفیت در زنجیره تأمین عسل است. زنجیره تأمین عسل سه سطحی تأمین، فرآوری و توزیع و شامل چهار مرحله پرورش ملکه، تولید عسل، جداسازی عسل از موم و فرآوری،بسته بندی، نگهداری و توزیع است. پژوهش از نظر هدف، کاربردی و جامعه آماری آن زنجیره تأمین عسل استان آذربایجان غربی است. ازنظر شیوه گردآوری اطلاعات، توصیفی-پیمایشی و از نظر موضوع، یک پژوهش میدانی است. ازنظر سنجی 6 نفر از خبرگان آگاه با صنعت زنبورداری و عسل  بهره گرفته شده است. برابر با رویکرد پیشنهادی پژوهش، در آغاز بامطالعه منبع های علمی معتبر و مصاحبه با خبرگان، 20 عامل در سطح های مختلف زنجیره تأمین شناسایی شد. با استفاده از روش دلفی فازی با طیف 5 تایی و دو دور تکرار، 16 عامل اصلی توسط خبرگان انتخاب شد. عامل های منتخب با استفاده از روش سوآرا، رتبه بندی شدند. در نهایت، بر مبنای پایش وضع موجود، راه کارهای بهبود عملکرد زنجیره در سطح های مختلف ارائه شد. عامل های آفت ها و بیماری ها، عامل های خارجی، هیدروکسی متیل فورفورال، پوشش گیاهی، شیوه های مدیریتی، روش فرآوری و بسته بندی، نژاد زنبورعسل، نوع ظرف و شرایط نگهداری، تغذیه، فصل برداشت، نوع برداشت، نوع کندو، جمعیت کلونی، ظرف های نگهداری عسل، شرایط اقلیمی و موقعیت جغرافیایی، به ترتیب در اولویت قرار گرفتند.

امروزه فناوری و مدیریت درست آن، عامل مهمی در کسب موفقیت شرکت ها در عرصه های رقابت ملی و بین المللی است. مطالعات شکاف فناوری به عنوان یکی از عوامل تعیین کننده در مزیت رقابتی، به صورت یک مشکل اساسی پیش روی کشورهای درحال توسعه است. از طرف دیگر، برداشت حاصل از ارزیابی های اقتصادی و عملکردی سالیانه نشان می دهد که فناوری بایستی به عنوان نقطه عطف تغییرات در شرکت مدنظر و موردتوجه ویژه قرار گیرد. یکی از روش های ممتاز در ارزیابی سطح فنّاوری در شرکت های کوچک و متوسط، روش "کپ تک" است که مؤلفه های فناوری را در هشت محور مورد ارزیابی قرار می دهد. این شرکت ها می توانند از این ابزار کارآمد در جهت ظرفیت سازی برای جذب فنّاوری و هم در سرمایه گذاری برای ارتقای فناوری استفاده کنند. در تحقیق جاری، رویکرد و الگویی بدیع برای تهیه گزارش شناخت و ارزیابی سطح فناوری و تدوین سند فناوریارائه شده است. این رویکرد در "رشته فعالیت پرورش طیور" با محوریت دو شرکت ایرانی به مرحله اجرا گذارده شده است. نتایج نشان داد که در این رشته فعالیت، مؤلفه دانش فنی در بهترین سطح و پشتیبانی اطلاعاتی در پایین ترین وضعیت نسبت به رقبای برتر و نقطه مطلوب قرار دارند. بر مبنای این گزارش شناخت، استراتژی ها و برنامه های بهبود پیشنهاد گردید. این الگو قابلیت تعمیم به سایر رشته فعالیت ها را دارد.

علم و فناوری اولین نیروهای مولد ظهور یک اقتصاد دانش بنیان به حساب می آیند. سطح علم و فناوری، رابطه مستقیمی با موفقیت در توسعه فناوری و رشد صنعتی یک کشور دارد. یک گام مهم در موفقیت در توسعه و تکامل فناوری، استانداردسازی فناوری است. داشتن درک مناسب از مفاهیم و رویکردها استاندارد سازی فناوری، می تواند روند توسعه فناوری را تسریع و نفوذ به بازارهای بین المللی را تسهیل نماید. در این پژوهش، در یک مطالعه توصیفی-پیمایشی و با استفاده از تحلیل همبستگی متغیرها و مدل رگرسیونی چندگانه، به بررسی رابطه میان استانداردسازی و توسعه فناوری در برخی از صنایع خودروسازی کشور پرداخته شده است تا مشخص شود که استانداردسازی از طریق چه عواملی و چگونه، بر توسعه فناوری اثر می گذارد. نتایج نشان می دهد که در مجموع استانداردسازی همبستگی قوی، مثبت و معناداری با توسعه فناوری دارد و راهبردی موثر جهت تسریع توسعه فناوری در کشور محسوب می گردد. در میان عوامل استخراجی از مدل، دو عامل تحقیق و توسعه استانداردها و راه کار فنی، دارای بیش ترین همبستگی با توسعه فناوری می باشند و نقش بارزی در ارتقای آن ایفا می کنند. در نهایت نیز با توجه به نتایج، راه اندازی واحد تحقیق وتوسعه استانداردها و ادغام آن با واحدهای تحقیق وتوسعه فناوری به صنایع کشور پیشنهاد گردید.