یاسر نعمتی

برنامه ریزی فروش و عملیات[1] امروزه به یک فرایند شناخته شده و پرکاربرد در زنجیره تأمین تبدیل شده است. با این حال تا به امروز، ارزیابی و محاسبه منافع بکارگیری این فرایند مورد غفلت قرارگرفته است. این مقاله، عملکرد فرایند برنامه ریزی فروش و عملیات را از طریق مدل سازی ریاضی مورد ارزیابی قرار می دهد. در این مطالعه، سه مدل برنامه ریزی مختلط اعداد صحیح[2] ارائه شدند که به ترتیب نشان می دهنده: "برنامه ریزی فروش و عملیات کاملاً یکپارچه[3]" که در آن برنامه ریزی فروش، تولید، توزیع و تأمین بصورت متمرکز و یکپارچه انجام می پذیرد؛ "برنامه ریزی فروش و عملیات نسبتاً یکپارچه[4]" که درآن برنامه ریزی فروش و تولید بصورت متمرکز انجام گرفته، درحالی که برنامه ریزی توزیع و تأمین بصورت مجزا در هر سایت انجام می گیرد؛ یک مدل "برنامه ریزی گسسته[5]" که در آن برنامه ریزی فروش به صورت متمرکز انجام شده، در حالی که برنامه ریزی تولید، توزیع و تأمین به صورت مجزا و محلی انجام می گیرد. هرسه مدل مذکور برای یک سیستم تولیدی چندسایتی توسعه داده شده اند که دارای تأمین کنندگان متعدد بوده، محصولات متفاوتی را تولید می کنند و به مشتریان بسیاری سرویس می دهند. در انتها، عملکرد برنامه ریزی فروش و عملیات کاملاً یکپارچه نسبت به دو مدل دیگر، از طریق مقایسه تأثیرات مالی این رویکردها تحت تقاضای ماهانه و قیمت بازار واقعی دریک شرکت تولید صنایع فرمینگ[6] در ایران مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج، بیانگر برتری مدل برنامه ریزی کاملا یکپارچه نسبت به دو مدل دیگر است.