جابر جمالی نسب

امروزه رویکرد شهر سالم به دلیل رشد فزاینده جمعیت شهری و تبعات منفی آن که سلامت عمومی شهروندان را تهدید می نماید، در تحقیقات شهری معاصر اهمیت زیادی یافته و از ظرفیت مطالعاتی بالایی برخوردار شده است. لذا با توجه به اهمیت موضوع، تحقیق حاضر به ارزیابی سکونتگاه های شهری استان گلستان با رویکرد شهر سالم پرداخته است. روش تحقیق بر اساس هدف، کاربردی با ماهیت توصیفی و تحلیلی است. توجه این مقاله در ابتدا به ارزیابی مقوله شهر سالم، تاریخچه آن در جهان و شروع تفکر شهر سالم در ایران معطوف گردیده است، سپس به عنوان نمونه موردی، سکونتگاه های شهری 29 گانه استان گلستان درون 14 شهرستان در سال 1392 با استفاده از 42 شاخص شهر سالم اقتباس شده از منابع معتبر خارجی و داخلی در قالب چهار گروه محیط زیست، سلامت، اقتصادی- اجتماعی و بهداشتی با به کارگیری مدل VIKOR مورد ارزیابی قرارگرفته اند. برای انجام محاسبات از Excel، برای ارزیابی همبستگی ها از نرم افزار آماری SPSS و به منظور ترسیم نقشه ها از نرم افزار ARC GIS استفاده شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که میزان برخورداری سکونتگاه های شهری شهرستان های استان از شاخص های شهر سالم یکسان نبوده و اکثر آن-ها در برخورداری از این شاخص ها در وضعیت نامطلوبی قرار دارند. در این میان سکونتگاه های شهری شهرستان های ترکمن و کردکوی برخوردارترین و گنبدکاووس و مراوه تپه نابرخوردارترین سکونتگاه ها می باشند. همچنین نتیجه همبستگی اسپیرمن در ارزیابی رابطه بین رتبه برخورداری سکونتگاه های شهری شهرستان های استان و فاصله آن ها از مرکز استان (شهر گرگان)، حاکی از وجود همبستگی بین این دو عامل می باشد.