مرضیه آقامیرلی

مقدمه: این مقاله پژوهشی نظریه تعیین گری را یک سیستم کلیدی انگیزشی معرفی می نماید که عوامل درونی و محیطی بر عملکرد و سزندگی تحصیلی فراگیران تاثیر دارد. هدف پژوهش بررسی نقش واسطه ای شایستگی تحصیلی و هیجان های تحصیلی در رابطه با حمایت اجتماعی معلم و همسالان با عملکرد و سرزندگی تحصیلی دانش آموزان دختر دبیرستانی بود. روش شناسی: روش تحقیق همبستگی از نوع معادلات ساختاری بود. جامعه پژوهش حاضر کلیه دانش آموزان دختر متوسطه دوره دوم رشته تجربی پایه دوم که در سال 98-97 در شهر تهران مشغول به تحصیل بودند، تعداد 500 نفر به شیوه تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. شرکت کنندگان پرسشنامه های عملکرد تحصیلی فام و تیلور، سرزندگی تحصیلی مارتین و مارش، ارزیابی شایستگی تحصیلی دبیرنا و الیوت هیجان های تحصیلی پکران، گوئتز، تیتز وپری، حمایت اجتماعی معلم پلیتر، بیودری، شارپ و اوتیس و حمایت اجتماعی همسالان پرسیدانو و هلر را تکمیل کردند. به منظور تجزیه وتحلیل روش های آماری: از همبستگی پیرسون و مدل معادلات ساختاری استفاده شد. یافته ها: بر اساس مدل ارائه شده در این مطالعه حمایت اجتماعی معلم بر عملکرد تحصیلی و سرزندگی باواسطه گری شایستگی و هیجان های تحصیلی رابطه نشان داد؛ اما این رابطه برای حمایت همسالان تائید نگشت. حمایت همسالان تنها به صورت مستقیم بر سرزندگی تحصیلی رابطه نشان داد. همچنین در این مطالعه متغیر عملکرد تحصیلی به اندازه 65%= متغیر سرزندگی به اندازه 30%= تبیین گشت. نتیجه گیری: با توجه به نتایج این پژوهش، ارتقاء شایستگی تحصیلی دانش آموزان و حمایت اجتماعی معلم به عنوان متغیرهای مهم و تأثیرگذار بر عملکرد تحصیلی و سرزندگی تحصیلی دانش آموزان در اولویت های تربیتی آموزش وپرورش قرار گیرد.

پژوهش حاضر باهدف بررسی شاخص های روان سنجی پرسشنامه حمایت اجتماعی همسالان پرسیدانو و هلر (1983)، انجام گرفت. حجم نمونه این پژوهش 500 دانش آموز دختر دبیرستانی بود که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای از بین مدارس دولتی دوره دوم متوسطه شهر تهران انتخاب شدند و به پرسشنامه پاسخ دادند. برای بررسی پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. نتایج نشان داد که پرسشنامه از همسانی درونی قابل قبولی برخوردار است و ضرایب آلفای کرونباخ در زیر مقیاس های آن بین 87/0 تا 88/0 است. همچنین برای تعیین روایی عامل، از تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی با روش مؤلفه های اصلی، علاوه بر عامل کلی پرسشنامه حمایت اجتماعی همسالان ، 5 عامل (حمایت، مراقبت، کمک، اطلاعات و بازخورد) را برای پرسشنامه حمایت اجتماعی همسالان پرسیدانو و هلر تایید کرد. نتایج تحلیل عاملی تأییدی مؤید این است که ساختار پرسشنامه برازش قابل قبولی با داده ها دارد و کلیه شاخص های نیکویی برازش مدل را تأیید می کند. یافته های تحلیل عاملی تقریباً مشابه تحقیقات انجام گرفته در فرهنگ اصلی و ضرایب پایایی و روایی نیز به نتایج تحقیقات پیشین نزدیک بود؛ بنابراین با توجه به خصوصیات روان سنجی مطلوب، این پرسشنامه ابزار مناسبی برای تعیین حمایت اجتماعی همسالان از دیدگاه دانش آموزان دبیرستانی است.