مونا سادات کابلی

این مطالعه عوامل موثر بر تصمیم گیری یا نیات رفتاری مدیران واحد گزارشگر در ارتباط با شناسایی گزارشگری مالی متقلبانه را با به کارگیری یکی از پرکاربردترین نظریات در بررسی ارتباط بین نگرش و عمل، یعنی نظریه تکامل یافته رفتار برنامه ریزی شده ، بررسی نموده است. جامعه آماری مطالعه را اعضای هیات مدیره، مدیران عامل و مدیران مالی تشکیل داده اند،که به روش نمونه گیری تصادفی تعداد319نفر از میان آنها به عنوان نمونه انتخاب گردیده اند. با استفاده از پرسشنامه استاندارد و مدل سازی معادلات ساختاری، فرضیه های پژوهش، مورد آزمون قرار گرفت. نتایج نشان داده است که روابط میان سازه های تئوری تکامل یافته رفتار برنامه ریزی شده به جزکنترل رفتاری درک شده،می تواند مکانیسمی مناسب برای پیش بینی تصمیم گیری مدیران در رابطه با رفتارهای متقلبانهواحد گزارشگر تلقی گردد . پژوهش پیشرو برای قانون گذاران، استانداردگذاران و کلیه ذینفعان شرکت که به دنبال درمانشناختی رفتاری متقلبانه مدیران در صورت های مالی واحد گزارشگر می باشند، مفید است.

حسابداران حرفه ای به عنوان نمایندگان اخلاقی جامعه حسابداری، جهت ایفای نقش خود؛ نیاز به فراگیری و رعایت مستمر اصول اخلاق حرفه ای هستند. نهادینه کردن اخلاق در فرآیند گزارشگری صورت های مالی باید به عنوان یک اصل زیربنایی به منظور پایداری روابط تجاری، مورد توجه قرار گیرد. در خصوص پیشایندهای بی صداقتی در گزارشگری مالی که کنشی غیراخلاقی است، منطقی است که پژوهشگران ، نقش سازه های اخلاقی را در تولید آن کنکاش نمایند. پژوهش حاضر در چارچوب یک مدل علی، پیش بینی رفتارهای متقلبانه مدیر را در صورت های مالی واحد گزارشگر بررسی می کند. در این مدل، میزان اثربخشی اخلاق حرفه ای حسابداری به عنوان یک متغیر میانجی، ارزش های اخلاقی(طبق نظریه شوآرتز) به عنوان متغیر برون زا و صورت های مالی متقلبانه به عنوان متغیر درون زا در نظر گرفته شدند . هدف پژوهش واکاوی رفتار مدیران واحد گزارشگر، نسبت به تهیه صورت های مالی متقلبانه است. جامعه آماری مدیران شرکت های فعال در بازار سرمایه هستند و به روش نمونه گیری تصادفی 319 نفر از میان آنها انتخاب گردیده است. با استفاده از پرسشنامه استاندارد و مدل سازی معادلات ساختاری، فرضیه های تحقیق ، مورد آزمون قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان داد، ارزش های انگیزشی مدیران هم به صورت مستقیم و هم با واسطه گری پایبندی به اخلاق حرفه ای،پیش بینی کننده رفتار متقلبانه مدیران واحد گزارشگر است. نتایج پژوهش پیشرو می تواند برای رفع نگرانی کلیه ذینفعان واحد گزارشگر ، مراجع استاندارد گذار و قانون گذار از انتشار صورت های مالی متقلبانه، سودمند باشد.