حمید بیرجندی

قضاوت حرفه ای گوهر اصلی حسابرسی است. عدم صلاحیت حسابرس در انجام قضاوت های حرفه ای می تواند منجر به تصمیمات نادرستی شود که اغلب دارای تأثیرات منفی روی کیفیت حسابرسی، صاحب کار و اشخاص ذینفع مرتبط با صورت های مالی است. اظهارنظر حرفه ای همواره با محدودیت های ذاتی مانند قضاوت حسابرس در فرایند انجام کار همراه بوده و فعالیت هایی که حسابرسان برای رسیدن به اظهارنظر انجام می دهند متأثر از قضاوت ها و تصمیم گیری های حرفه ای است دستیابی به افزایش کیفیت قضاوت حرفه ای حسابرسان، مستلزم شناسایی عوامل مؤثر بر قضاوت حرفه ای است. هدف این پژوهش بررسی رابطه بین عوامل فشار آفرین شغلی و قضاوت حرفه ای حسابرس در مؤسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران است. روش پژوهش، توصیفی-پیمایشی می باشد و جمع آوری داده ها از پرسشنامه ای که در بین حسابرسان سازمان حسابرسی و مؤسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی شامل کلیه شرکا، مدیران و سرپرستان حسابرسی توزیع شد، صورت گرفت. نتایج حاصل از تجزیه وتحلیل داده ها نشان داد که سه بعد نقش، حمایت همکاران و کنترل بر قضاوت حرفه ای حسابرسان تأثیر مثبت و معنادار و چهار بعد فشار زمانی، اضطراب، ارتباط و تقاضا بر قضاوت حرفه ای حسابرسان تأثیر منفی و معناداری دارند

هدف: چرخش اجباری مؤسسات حسابرسی از جمله مقرراتی است که برای حفظ استقلال و ارتقای کیفیت حسابرسی وضع شده است. اما اقدامات مدیریتی منجر به تردید حرفه ای در حسابرسان و درک ریسک چرخش در حسابرسان می شود که این می تواند بر کیفیت حسابرسی آنان اثرگذار باشد با توجه به اهمیت موضوع تردید حرفه ای حسابرسی، این پژوهش به بررسی رابطه بین چرخش اجباری مؤسسات حسابرسی و ویژگی های تردید حرفه ای حسابرس می پردازد.   روش: بدین منظور براساس پژوهش هرت و همکاران (2013) برای تردید حرفه ای حسابرس شش بعد ذهن پرسشگر، تعلیق در قضاوت، جستجوی دانش، درک میان فردی، اعتمادبه نفس و خودرأیی مطرح شد و تأثیر چرخش مؤسسات حسابرسی براین مؤلفه ها موردبررسی قرار گرفت. از طریق پرسشنامه ای که در بین 119 نفر از حسابرسان سازمان حسابرسی و مؤسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران شامل کلیه شرکا، مدیران و سرپرستان حسابرسی توزیع شد، این موضوع بررسی شد.   یافته ها: براساس یافته های تجربی نتایج پژوهش نشان داد که چرخش اجباری مؤسسات حسابرسی بر شش ویژگی تردید حرفه ای حسابرس تأثیر مثبت و معناداری دارد. همچنین از بین شش مؤلفه تردید حرفه ای حسابرس، مؤلفه جستجوی دانش بیشتر تحت تأثیر چرخش اجباری مؤسسات حسابرسی قرار می گیرد. نتیجه گیری: نتایج حاکی از آن می باشد که رابطه بلندمدت حسابرس و صاحبکار ممکن است تردید حرفه ای و در نهایت قضاوت حسابرس را محدود کند. به همین دلیل با کاهش مدت این رابطه یا به عبارتی افزایش چرخش اجباری مؤسسات حسابرسی می تواند منجر به به کارگیری دانش بیشتر و تردید حرفه ای حسابرس شود.

حقالزحمه بالای حسابرسی میتواند وابستگی اقتصادی میان حسابرس و صاحبکار ایجاد نماید. این موضوع، ممکن است تردیدی اساسی درباره استقلال حسابرس فراهم آورد. زیرا ممکن است حسابرس برای حفظ مشتری و کسب حقالزحمه بیشتر، تردید حرفهای را زیر پا بگذارد براین اساس هدف این پژوهش بررسی رابطه بین حقالزحمه حسابرس و ویژگیهای تردید حرفهای حسابرس در مؤسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران است. بدین منظور، شش ویژگی تردید حرفهای حسابرس شامل ذهن پرسشگر، تعلیق در قضاوت، جستجوی دانش، درک میان فردی، اعتمادبهنفس و خودرأیی در نظر گرفته شد که از طریق پرسشنامهای که در بین 34 نفر از حسابرسان سازمان حسابرسی و مؤسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران شامل کلیه شرکا و مدیران توزیع گردید اندازهگیری و تجزیهوتحلیل شد. روش پژوهش، توصیفی-پیمایشی میباشد و فرضیههای پژوهش از روش مدلسازی معادلات ساختاری با استفاده از نرمافزار Smart PLS تجزیهوتحلیل شد. نتایج نشان داد که حقالزحمه حسابرس بر شش ویژگی تردید حرفهای حسابرس تأثیر منفی و معناداری دارد. حسابرسانی که حقالزحمههای بالایی از صاحبکاران خود دریافت میکنند، تمایل بیشتری دارند تا قرارداد خود را با همان صاحبکار تمدید کنند و میزان تردید حرفهای خود را تنزل داده تا بتوانند رضایت صاحبکار را، جهت دستیابی به منافع اقتصادی بالاتر خود کسب نمایند.