غلامرضا قربانی مقدم

در این مقاله به روایات و مباحثی که در متون پهلوی درباره گرشاسب آمده است می پردازیم. در متون پهلوی، نابودی ضحاک به دست گرشاسب صورت می گیرد. این پژوهش، به بررسی گرشاسب پهلوان حماسی گرشاسب نامه در روایت پهلوی و دیگر متون زبان پهلوی می پردازد. در فصل هشتم روایت پهلوی، سخن از ظهور موعودان زردشتی است که هرکدام به فاصله هزار سال و طبق عقیده مزدیسنان، پس از هزار و پانصد سال ظهور می کنند. یکی از این موعودان «هوشیدر»  از فرزندان زردشت است. پس از این که هوشیدر عدالت، راستی و پاکی را در زمین برقرار کرد، اهریمن با آفرینش دیو «ملکوسان» که باران بر می انگیزد، جهان را زیر سلطه خواهد برد و بر راستی چیره خواهد شد. در روایت پهلوی که متنی بازمانده به زبان فارسی میانه است، اَعمال گرشاسب از زبان خود وی، برشمرده شده و تقریباً مانند داستانی است و عنوان آن «داستان روان گرشاسب» می باشد. در متن های پهلوی از روان گرشاسب گناهکار به سبب آزردن آتش بازخواست می شود و با میانجی گری زردشت بخشوده می شود.