محمدشریف پهله

سنجش کلاسی و آموزشی، ابزاری مهم در ایجاد و افزایش کیفیت آموزش است که در موارد بسیاری فقط جنبه ای نمره ای و گزارشی داشته و فرایند این مقوله و نقش آن در سنجش مورد بی توجهی و کم توجهی قرار گرفته است. از همین رو این تحقیق با هدف سنجش و ارزشیابی در آموزش و نقش آن در بهبود آموزش شکل گرفت. روش این پژوهش مبتنی بر مطالعه کتابخانه با رویکرد اجرایی تحلیل محتوا از پژوهش موجود در این حوزه بود که با بررسی نهایی در این بخش 18 پژوهش وارد مطالعه شدند. بررسی تحلیلی در این زمینه نشان داد که از اثرات سنجش در بهبود آموزش 79 کد باز شناسایی شد که با مقوله بندی و محور بندی حول مقوله مهمتر 32 مضمون استخراج و با تخصصی و محوری تر کردن مضمون ها 8 تم نهایی شناسایی شد که  بر اساس تکرار کد و تعداد کدهای اصلی حول هر محور شناسایی شده؛ بازخورد و وضعیت، آگاهی نسبت به کیفیت تدریس معلم؛ ایجاد انگیزه یادگیری؛ نقاط قوت و ضعف فراگیران؛ انگیزه پیشرفت تحصیلی؛ ایجاد محیط آموزشی پویا؛ کیفیت کتب درسی و کیفیت نظام آموزشی مهمترین اثرهای ارزشیابی در بهبود آموزش می باشد. بر اساس نتایج بدست آمده ارزشیابی آموزشی نقشی مهم در کیفیت بخشی و بهبود شرایط در این حوزه دارد که با افزایش مطالعه و بکارگیری آن می توان سطح آموزش و کیفیت منتج در آن را بالا برد.

آموزش و یادگیری ساختاری چند وجهی است و دارای ابعاد زیادی است که در آن دخیل و اثر گذار می باشد. از همین رو این تحقیق با رویکردی تحلیلی به سنجش و ارزشیابی و نقش آن در یادگیری با نگاهی به رویکردهای موجود در حیطه صورت پذیرفت. روش این تحقیق مبتنی بر مطالعه کتابخانه و مطالعه منابع در حیطه مورد نظر بود و  بررسی تحلیلی در این زمینه که مبتنی بر دو بخش مطالعه نظری و رویکردی و مطالعه تطبیقی در این زمینه بود نشان داد که در زمینه رویکردهای مورد بررسی، دیدگاه رفتاری،  رویکردی کمی و منطبق بر نمره را دارد، رویکرد شناختی کیفی گرا و فرایندی و رویکرد انسان گرائی صرفا توجه به فراگیر بدون توجه به ابزار سنجش دارد. همچنین در زمینه مطالعه تطبیقی یافته ها گویای این مساله بود که رویکرد ارزشیابی کشورهای مختلف در بر گیرنده هر دو الگو و رویکرد شناختی و رفتاری است اما در زمینه استفاده و بکارگیری الگوی ارزشیابی تفاوت های مشخصی وجود دارد. در این زمینه کشور ژاپن و فنلاند رویکرد کیفی و توصیفی رویکرد غالب است؛ کره جنوبی و آمریکا تعامل آمیخته هر دو رویکرد با تاکید بر دیدگاه شناختی را در امر آموزش بکار می گیرند و اما ایران کشوری با رویکرد غالب کمی در امر آموزش می باشد که عمده گزینش ها و شرایط پذیرش دانشجو در مقاطع تحصیلی و تکمیلی بر مبنای یک آزمون کمی عمدتا بسته پاسخ است.