سید امیر سادات موسوی

تاکنون مقالات ارزشمندی در خصوص ورود نجوم جدید به ایران نوشته شده است. مسأله اصلی اغلب این پژوهش ها، محتوای نسخه های خطی ای است که برای اولین بار در این زمینه نوشته شده اند. در حالی که بسیاری از این نوشته ها، در عمل تأثیر چندانی بر جامعه علمی ایران نداشته اند و نتوانسته اند موجب انتشار نجوم جدید در ایران بشوند. در این مقاله علاوه بر کتاب های نوشته شده، برخی از عوامل اجتماعی این موضوع نیز مطرح شده اند. تأسیس مدرسه دارالفنون و وزارت علوم در دوره ناصرالدین شاه و انتشار کتاب های چاپ سنگی از جمله این موضوعات است که بنابر دلایلی که در متن مقاله آمده است، به گسترش نجوم جدید در جامعه ایرانی سرعت بخشیدند. به همین منظور در بخشی از این مقاله به جایگاه ویژه اعتضاد السلطنه و عبدالغفار نجم الدوله در این زمینه پرداخته شده است و موضوع اعزام دانشجویان به خارج از کشور و تأثیر آن بر آشنایی ایرانیان به نجوم جدید مطرح شده است.