سیده سمیه صدیقی

امامت، یکی از مهمترین مسائل اختلافی میان شیعه و اهلسنت است. اهل سنت نگرش و برداشتی متفاوت از شیعه، در باب امام و امور مربوط به آن دارد. آنها امامت را امری سیاسی و اجتماعی میدانند. بنابراین، واژه خلیفه به جای امام از سوی آنها استفاده میشود. سلفیه و ماتریدیه، دو گروه از اهل سنت هستند که جایگاه مهمی در دنیای امروز دارند. ماتریدیه، بزرگترین فرقه اهل سنت و سلفیه در عین کمی پیرو نسبت به ماتریدیه، جنجال برانگیزترین فرقه در دنیای امروز است. با بررسی دیدگاه دو گروه روشن شد که هر دو گروه، ویژگیهایی مانند اسلام، مرد بودن، آشکار بودن و قرشیبودن را برای امام کافی دانسته و ویژگیهایی مانند عدالت، علم جامع و عصمت را برای وی لازم نمیدانند. اگرچه برخی در جزئیات این صفات اختلافاتی دارند، اما در اصل شرطیت یا عدم شرطیت آنها، توافق دارند. اهمیت این پژوهش از آن جهت است که این نوشتار با این موضوع، هم برای جامعه شیعه و هم اهل سنت مورد استفاده خواهد بود؛ برای شیعه، به جهت مقایسه این دو مذهب اهلسنت از نظر شباهت و تفاوتهایی که در نگرش آنها به ویژگیهای امام وجود دارد و برای اهلسنت نیز از آن جهت که نوعی آگاهیبخشی نسبت به مبانی اعتقادیشان است، مفید خواهد بود.

بحث افرینش جهان یکی از مباحثی است که از دیرباز مورد توجه ادیان و مذاهب مختلف بوده است و نظرات مختلفی در این زمینه ارائه شده است . در قرآن که کتاب مقدس مسلمانان است، بحث خلقت جهان در ضمن آیات مختلفی بیان شده است . از دید قرآن، خلقت جهان از عدم بوده و مواردی را به عنوان ماده نخستین جهان معرفی کرده است. فلاسفه اسلامی مساله آفرینش را برمبنای اصل علیت تبیین کرده و آن را «ابداع» نامیده و بر این اساس ، جهان را متشکل از چهار نشئه دانسته اند (لاهوت،جبروت،ملکوت و ناسوت) که در سیر طولی،هر مرتبه ای ،علت برای مرتبه پایینتر است.در ایین هندو ، دیدگاه واحدی در این زمینه وجود ندارد و بلکه در منابع مختلف ، نظرات متناقضی دیده میشود.در این دین، مساله آفرینش بصورت خلق از عدم نیست بلکه هستی را خیال برهمن، سایه برهمن یا مایای او میدانند. در حقیقت مایا، تجلی برهمن در جهان هستی است.خلقت به منزله ظل برهمن و مانند رویایی از او صادر شده است که دیدگاهی متفاوت با دیدگاه اسلام است.