ماندانا جهانشیری

مهاجرت معکوس یک امر خودجوش است که اگر تداوم داشته باشد می تواند راهکاری بسیار مؤثر برای احیای دوباره روستاها باشد و جان تازه ای به هویت و کارکرد روستا ببخشد. در این تحقیق با توجه به ضرورت مسئله پیش آمده سعی بر آن است که به تحلیل عوامل اثرگذار در رشد مهاجرت معکوس به سکونت گاه های پیراشهری نجف آباد بپردازد. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر روش تحلیلی -توصیفی است. داده های مورد نیاز از طریق روش های اسنادی و پیمایش میدانی جمع آوری شده است. جامعه آماری پژوهش برابر با 11662 نفر و 3550 خانوار ساکن در مناطق روستایی دهستان صادقیه می باشد که از این تعداد با استفاده از فرمول کوکران 370 نفراز سرپرستان خانوار به عنوان حجم نمونه انتخاب شد. ابزار موردسنجش پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی آن صوری و توسط پنل متخصصان تأیید و پایایی آن بر اساس فرمول آلفای کرونباخ برای ابعاد مختلف بین 922/0 تا 710/0 محاسبه شد. توزیع پرسشنامه بر اساس تقسیم به نسبت جمعیت روستا و به صورت کاملاً تصادفی میان سرپرستان خانوار انجام پذیرفت. جهت تحلیل نتایج از آزمون t تک نمونه ای استفاده شد و برای تمامی تحلیل ها از نرم افزار Spss استفاده گردید. نتایج نشان می دهد که عمده عوامل جمعیت پذیر شدن روستاهای پیراشهری دهستان صادقیه ناشی از عوامل (اقتصادی) با تأثیرپذیری از نقش ضرورت شغل و نزدیکی به محل کار، عوامل (اجتماعی)  با تأثیرپذیری بازگشت به زادگاه خود، عوامل (فرهنگی) دل نکندن ساکنان بومی از شهید خود، به عنوان نمونه روستایی حاجی اباد با 101 شهید، عوامل (زیست محیطی) پایین بودن تراکم جمعیت، عوامل (زیرساختی) قرار گرفتن روستا در مسیر جاده های مواصلاتی استان و شهرستان است. با توجه به نتایج، پیشنهادات کاربردی ارائه گردید.

هدف از پژوهش حاضر تحلیل اثرات حکمروایی خوب بر زیستپذیری روستاهای پیراشهری در دهستان آدران است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی از نوع همبستگی و به روش توصیفی- تحلیلی انجام پذیرفت. جامعه آماری پژوهش برابر با 5831 نفر و 2107 خانوار از ساکنان مناطق روستایی دهستان آدران انتخاب گردیده است. از مجموع جمعیت دهستان با استفاده از فرمول کوکران 365 نفر به عنوان نمونه انتخاب شد. ابزار مورد سنجش پرسشنامه محققساخته بود تمامی نمونهها تصادفی انتخابشده است. میزان آلفای کرونباخ برای متغیر حکمروایی 87/0 و زیستپذیری 89/0 محاسبه شد. نتایج نشان داد وضعیت شاخصهای حکمروایی خوب در دهستان آدران نامطلوب(59/2) و وضعیت شاخصهای زیستپذیری تا حدودی نسبتاً مطلوب (77/2) است. جهت تبیین رابطه دومتغیر از آزمون همبستگی پیرسون استفاده شد و نتایج نشان داد رابطه قوی بین تمام شاخصهای حکمروایی خوب و زیستپذیری برقرار است. در این بین متغیرهای عدالت محوری، مسئولیتپذیری، قانونمحوری به ترتیب دارای بیشترین رابطه و متغیر شفافیت دارای کمترین رابطه با زیستپذیری بودند. میتوان اینگونه عنوان کرد رعایت عدالت از جانب مدیران محلی با استفاده از الگوی حکمروایی خوب باعث توزیع برابر امکانات و بهبود زیستپذیری و افزایش کیفیت زندگی هرچه بیشتر در مناطق روستاهای پیراشهری منطقه مورد مطالعه شده است. شفافیت باید نزد مدیران افزایش پیدا کند و مردم در جریان طرحها و تخصیص بودجه قرار داده شوند. در پایان با توجه به نتایج پژوهش برای کمک به چالشهای موجود پیشنهادهایی ارائه گردید.

توسعه پایدار به معنای مدیریت و حفاظت منابع طبیعی پایه و جهت بخشیدن به تحولات تکنولوژی و نهادی، به ترتیبی که نیازهای نسل های کنونی و آینده بشریت را به صورت مستمر و پایدار تامین نماید به عنوان یکی از جنبه های رشد و توسعه ی روستایی مطرح است. روستا نشینی شکل ویژه ای از استقرار و معیشت انسان و جلوه بارزی از حیات اقتصادی و اجتماعی در ایران می باشد که با نظامی کم و بیش پایدار در طی قرون متمادی تداوم یافته است. توسعه روستایی از جمله مباحث مهم در توسعه هر کشور محسوب می شود. از این رو اولویت آن در برنامه های توسعه اقتصادی-اجتماعی بسیار مهم است. در این مطالعه با بررسی عوامل تاثیر گذار در توسعه روستایی استان البرز ( عوامل اقتصادی، سیاسی و نهاد های برنامه ریزی)، شاخص های توسعه روستایی تعیین و دلایل عدم توسعه یافتگی روستاهای استان البرز، با روش توصیفی-تحلیلی و از طریق پرسشنامه مطرح خواهد شد. بر اساس نتایج مطالعه ی حاضر، از میان شاخص های مورد مطالعه در مورد موانع توسعه روستایی استان البرز، مولفه اقتصادی سیاسی و امور برنامه ریزی دارای بیشترین تاثیر بوده است.