حکیمه کیخای هجرتی

پته ی شاه نعمت الله ولی، در سال 1294ه.ق، برای پوشش مقبره و توسط 16 بانوی کرمانی در طی سه سال دوخته شده است. ازآنجایی که این اثر قدیمی ترین سوزن دوزی باقی مانده در استان کرمان است، آسیب شناسی الیاف این اثر بسیار حائز اهمیت است. در این تحقیق برای بررسی آسیب های الیاف در بزرگنمایی بالا، از روش دستگاهی SEM استفاده شده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد که در ناحیه کوتیکول و کورتکس الیاف پشم موجود در پارچه زمینه و نخ های سوزن دوزی، آسیب دیدگی وجود دارد. همچنین در الیاف ابریشم (که در لبه پته کارشده است) و در الیاف آستر که از جنس کتان است، شکستگی اتفاق افتاده است. این آسیب احتمالاً بر اثر فشارهای فیزیکی و مکانیکی موجود بر روی الیاف ایجادشده است. همچنین لایه ضخیمی از آلاینده ها بر روی سطح الیاف ابریشمی، نخ سوزن دوزی و نخ شال (پارچه زمینه) دیده می شود. برای شناسایی آلاینده های موجود بر روی الیاف از آنالیز EDS استفاده شد، که درنتیجه، عناصر سیلیس، سرب، آلومینیوم و منیزیم شناسایی گردید. غبار موجود بر روی الیاف، به مرورزمان باعث آسیب بر روی الیاف نمونه موردمطالعه می گردد. برای مطالعات آسیب های ساختاری الیاف از روش دستگاهی FTIR استفاده گردید. که بر این اساس مشخص شد، در الیاف پشمی نخ سوزن دوزی و نخ شال ( پارچه زمینه پته)، در نخ های ابریشمی ریشه تزیینی در لبه ی اثر، در نخ های پنبه ای وصالی و در نخ آستری که از جنس کتان است، فرآیند تخریب الیاف وجود دارد. دلیل این نوع شدت تخریب در الیاف موردمطالعه احتمالاً تخریب نوری، کمبود رطوبت، سایش و فشارهای مکانیکی است.