محمدرضا حقدادی

هدف از انجام این پژوهش بررسی ارتباط بین بینش کمیته حسابرسی و تغییر حسابرس می باشد. با استفاده از اطلاعات مالی افشاشده توسط شرکت ها در سایت کدال و اتخاذ بازه زمانی 1392 الی 1396، نمونه ای مشتمل بر 142 شرکت و 542 سال شرکتی (پس از حذف داده های گم و مشاهدات پرت)، برای آزمونِ ارتباط بین تخصصِ مالی، استقلال، تجربه و اندازهٔ کمیته حسابرسی (به عنوان سنجه های بینشِ کمیته حسابرسی) و تغییر حسابرس در سال های ابتدایی در نظر گرفته شد. اطلاعات مربوط به متغیرها پس از گردآوری در فایل اکسل، به روش رگرسیون خطی چند متغیره تحلیل گردیده و آزمون فرضیه های مذکور در چهار گروه انجام شد. نتایج تحقیق نشان داد که بین تخصص مالی، استقلال و اندازه کمیته حسابرسی با تغییر حسابرس در سالهای ابتدایی ارتباط مثبت و معناداری وجود دارد اما این ارتباط برای تجربه کمیته حسابرسی مشاهده نشد. همچنین، در بخش تحلیل های اضافی، با استفاده از تکنیکِ تحلیل عاملی، چهار ویژگیِ فوق الذکر برای کمیته حسابرسی تحت عنوان یک عامل (بینشِ کمیته حسابرسی) محاسبه گردیده و به عنوان یک فرضیه کلی مورد آزمون قرار گرفت. نتایج حاصل، به پشتوانهٔ فرضیه ها، حاکی از ارتباط مثبت و معنادار بین بینشِ کمیته حسابرسی و تغییر حسابرس در سال های ابتدایی شد.

در چهارچوب کیفیت گزارشگری مالی، پیچیدگی افشا از مهم ترین مواردی است که می توان به آن پرداخت. یکی از جوانب پیچیدگی افشا که امروزه بیش ازپیش مطرح است و حوزه وسیعی از مطالعات به آن معطوف شده است، بحث خوانایی صورت های مالی شرکت ها است. همچنین، پژوهش ها نشان داده است که مدیران، در سایه مسئولیت اجتماعی شرکت ها اقدام به فعالیت هایی در جهت حفظ منافع ذینفعان یا بالعکس منافع خود می نمایند و با دست بردن در گزارشگری مالی و پیچیده جلوه دادن صورت های مالی به این امر می پردازند. ازاین رو، هدف از انجام این پژوهش، بررسی ارتباط بین مسئولیت اجتماعی شرکت ها و خوانایی صورت های مالی است. به منظور سنجش مسئولیت اجتماعی، شش بعد مسائل محیطی، محصولات و خدمات، منابع انسانی، مشتریان، مسئولیت های جامعه و انرژی استفاده گردیده و درنهایت با لگاریتم گرفتن از مجموع امتیازات، نمره مسئولیت اجتماعی سنجیده شده است. همچنین، برای اندازه گیری خوانایی صورت های مالی از شاخص فاگ استفاده شده است که ترکیبی از تعداد کلمات در هر جمله و درصد کلمات پیچیده می باشد. جامعه پژوهش شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران مشتمل بر 60 شرکت (350 سال_شرکتی) در بازه زمانی 1391 تا 1396 بوده و روش آزمون فرضیه پژوهش نیز رگرسیونی چند متغیره می باشد. یافته های پژوهش، حاکی از آن است که بین مسئولیت اجتماعی شرکت ها و خوانایی صورت های مالی ارتباط معناداری وجود دارد و افزایش مسئولیت اجتماعی شرکت ها سبب افزایش شاخص فاگ (کاهش خوانایی) گردیده است.