مبین صادقی

رفتارنابهنجار سازمانی، رفتاری داوطلبانه با رویکردی منفی است که موجب کاهش بهره وری سازمان می شود. هدف پژوهش حاضر که از روش ترکیبی استفاده می کند، تبیین (علت یابی) رفتارنابهنجار سازمانی ابعاد، مولفه ها، شاخص ها و نحوه ارتباط بین آنها است. پژوهش حاضر، مطالعه ای توصیفی از نوع پیمایشی و حجم نمونه آن در بخش کیفی 14 نفر و در بخش کمّی ۳۰۰ نفر است. برای سنجش پایایی پرسشنامه تحقیق و اجرای آمار توصیفی از نرم افزار SPSS و برای آزمون فرضیه های پژوهش از معادلات ساختاری و نرم افزارهای AMOS و LISREL استفاده شد. مصاحبه های بخش کیفی توسط نرم افزار ATLAS و با هدف تبیین رفتارنابهنجار سازمانی تحلیل شدند و دو بُعد عوامل درونی و عوامل بیرونی شناسایی شدند. برای بُعد عوامل درونی پنج شاخص و برای بُعد عوامل بیرونی، دو مولفه عوامل محیطی و عوامل سازمانی شناسایی گشتند که هرکدام به ترتیب به 2 و 7 شاخص کاهش یافتند. همچنین، بین عوامل محیطی - عوامل درونی و عوامل محیطی - عوامل سازمانی، ارتباط برقرار گشت. یافته های بخش کمّی که با هدف میزان تطبیق نظرات مدیران در جامعه هدف صورت گرفت حکایت از عدم ارتباط بین عوامل محیطی و عوامل درونی و همچنین عدم تایید شاخص های مدیریت برداشت و فرهنگ سازمانی دارد. به منظور مدیریت رفتارنابهنجار سازمانی، مدیران باید از ابزارهایی نظیر آموزش و مشاوره استفاده کنند و تعهد به رعایت قانون را چه در رفتار خود و چه در سازمان نهادینه گردانند.