سید عباس قدیمی نژاد

در قرآن کریم آموزه های مهمی درباره مقاومت و مدیریت آن وجود دارد؛ چراکه اسلام به عنوان آخرین دین وحیانی بیشترین چالش را با معاندان خود داشته و با منطق خاصی که امروزه ما آن را مقاومت می نامیم، با آنان برخورد کرده است. پیداست با توجه به جهان شمولی و جاودانگی قرآن، مقاومت در این منبع وحیانی بایستی در طرز و طراز جهانی مدیریت شود و نباید به صورت قبیلگی، عشیره ای، نژادی، خانوادگی و در سطح محدود منطقه ای باشد. مدیریت یعنی رساندن یک پروژه به اهداف از پیش تعیین شده به گونه ای که آسیبی به روند پروژه وارد نیاید و در سطح بهتر و ارتقایافته تری جریان یابد. درباره مدیریت مقاومت نیز باید همین انتظارات برآورده شود. درباره مقاومت، مفسران مطالبی بسیاری بیان کرده اند؛ ولی درباره مدیریت همه جانبه مقاومت پژوهشی صورت نگرفته است. در این مقاله با هدف تبیین مدیریت مقاومت از دیدگاه قرآن، با روش توصیفی تحلیلی و کتابخانه ای روشن شده است اینکه غالباً ذهن ها به محض شنیدن کلمه مقاومت و مدیریت مقاومت، به سوی مسائل جنگی می رود، برداشت ناقصی است؛ زیرا براساس آموزه های قرآنی، مقاومت معنای اعمی دارد و درنتیجه مدیریت آن نیز اعم خواهد بود و مسلمانان باید عملیات چندمنظور ه ای را انجام دهند که افزون بر ایجاد آمادگی جنگی، به افزایش رشد صنعتی و رواج آداب شهروندی و دیانت اخروی آنان نیز کمک کند؛ درعین حال باید دشمن شناس باشند و به گونه ای با قدرت و عزت برخورد کنند که حتی دشمنان ناشناخته، مرعوب شوند.