بیژن ساعدی

امروزه جنگ ترکیبی به عنوان مفهومی نوین در ادبیات نظامی و راهبردی موردتوجه اندیشمندان قرار گرفته و تحقیقات زیادی در خصوص نقش فرماندهی و کنترل (C4I) در جنگ ترکیبی در حال انجام است. بنابراین تبیین مبانی، اصول، ویژگی ها و اهداف جنگ های ترکیبی و نوع فرماندهی و کنترل آن ها (هدف تحقیق) به عنوان مصادیق جنگ های آینده (از حیث اهمیت و ضرورت) از الزاماتی است که می تواند در سیاست گذاری کلان نظامی در اولویت قرار گیرد. این مقاله با رویکرد شناخت شناسانه، ویژگی نسل های جنگ از منظر فرماندهی و کنترل را مورد بررسی قرار داده و به این نتیجه می رسد که جنگ ترکیبی شکل پیچیده و پیشرفته ای از جنگ در ابعاد ملی است که به دلیل وجود تهدیدات نوین و پیچیدگی ماهیت آن ها، شناخت چگونگی عملکرد فرماندهی و کنترل در سطوح مختلف و راه کارهای پیاده سازی آن در این حوزه ها امری ضروری تلقی می شود و به همین دلیل است که راهبری و هدایت منابع تحت این شرایط نیاز به فرماندهی و کنترل در سطح ملی دارد.

سامانه های راداری مدرن با استفاده از تکنیک های پیشرفته راداری و به کارگیری همزمان مقدورات دفاع الکترونیکی مؤثر و مدرن، تهدیدی جدی علیه سامانه های تهاجمی هواپایه گردیده است. اثرگذارترین و پرکاربردترین تکنیک ردیابی، تکنیک ردیابی مونوپالس است که در حال حاضر اکثر سامانه های راداری از جمله S-300، S-400، پاتریوت و... از این روش استفاده می کنند. خواص ذاتی این نوع تکنیک ردیابی در کنار تکنیک های دفاع الکترونیکی از جمله ARGPO، آرایه فازی، چابکی فرکانس و... آن را به چالشی اساسی برای سامانه های اخلالگر تبدیل کرده است. این موضوع سبب گردید در بسیاری از کتب و مقالات جنگ الکترونیک انواع تکنیک های حمله الکترونیکی مؤثر بر رادارهای ردیاب مونوپالس بررسی و تحلیل های گوناگونی نیز انجام گردد. هر یک از این تکنیک های حمله الکترونیکی بر پایه ضعف های ساختاری رادار و یا با الهام گرفتن از پدیده های فیزیکی از جمله گلینت و چند مسیری ایجاد شده اند. در این مقاله ضمن تشریح عملکرد رادارهای مونوپالس و شیوه های فریب آن، مرور کاملی بر انواع تکنیک های حمله الکترونیکی علیه رادارهای مونوپالس انجام شده است. همچنین سه نوع تکنیک حمله الکترونیکی اخلال قطبش متقاطع، دکوی و اختلال دوبینی که اهمیت و تأثیر بیشتری داشته به طور کامل تری بیان و مزایا و معایب آنها نیز مطرح شده است.