ناصر هنرجو

با کاهش منابع آب در دشت مرق اصفهان مشکل شور و سدیمی شدن خاک ها تشدید شده است؛ به طوری که بخش هایی از اراضی این منطقه بدون استفاده رها شده اند. با توجه به کمبود منابع آب، امکان استفاده از پساب فاضلاب شهری بهارستان برای آب شویی و اصلاح این اراضی مطالعه و ارزیابی شد. به این منظور تیمارها، 60 سانتی متر منابع آب گوناگون شامل آب چاه منطقه، پساب فاضلاب شهری بهارستان در یک مرحله، پساب فاضلاب در شش مرحله، تناوب آب چاه و پساب در شش مرحله، مخلوط آب چاه و پساب در شش مرحله و شاهد (بدون آب شویی) در قالب طرح فاکتوریل با 5 تکرار در نظر گرفته شد. مؤثرترین تیمار، استفاده از 60 سانتی متر پساب در یک مرحله، شوری خاک را در سه عمق خاک به ترتیب از 26 به 6/4، 21 به 6 و 15 به 8/9 دسی زیمنس بر متر کاهش داد. سدیمی بودن خاک با اعمال همه تیمارها تا عمق 30 سانتی متری خاک به طور معنا داری کاهش یافت. در عمق 30- 60 سانتی متری فقط تیمار 60 سانتی متر پساب در یک مرحله مقدار نسبت جذب سطحی سدیم خاک را به طور معنا داری کاهش داد. در این تیمار مقدار نسبت جذب سطحی سدیم خاک در عمق اول از 7/36 به 7/2 (92درصد) و در عمق دوم از 16 به 7 (56درصد) کاهش یافت. هیچ کدام از تیمارها نتوانستند مقدار نسبت جذب سطحی سدیم خاک را تا عمق 90 سانتی متری خاک به طور معنا داری کاهش دهند. به نظر می رسد علت آن، شست وشوی سدیم از لایه های بالاتر و انتقال آن به لایه های زیرین خاک باشد.