کمال محمدزاده

آموزش حقوق و سواد حقوقی راه حل عملی برای تقویت و تحکیم پایه های زندگانی اجتماعی است. اگر مردم به حقوق و وظایف خود آگاهی داشته باشند، اجرای عدالت و تعادل منافع مختلف در جامعه بسیار آسان تر خواهد بود. پژوهش حاضر با رویکرد ترکیبی، از نوع اکتشافی متوالی و مدل طبقه بندی اجرا شد. بخش کیفی با استفاده از روش مطالعه موردی کیفی، و بخش کمّی با استفاده از روش توصیفی پیمایشی انجام شد. مشارکت کنندگان در بخش کیفی، اعضای هیئت علمی رشته های حقوق و روان شناسی تربیتی، و اعضای گروه درسی علوم اجتماعی دفتر تألیف کتاب های درسی متوسطه وزارت آموزش و پرورش بودند. جامعه آماری در بخش کمّی دبیران علوم اجتماعی شهر شیراز که تعداد 130 نفر بودند که با روش نمونه گیری بخش کیفی، نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند، و در بخش کمی، روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای بود. در  بخش کیفی و در قالب 194 مضمون پایه، برنامه درسی سواد حقوقی مشتمل بر پنج فصل طراحی شد. بخش کمی نیز نشان داد که برنامه درسی طراحی شده از تناسب، تجانس و توازن قابل قبولی برخوردار است. بر اساس نتایج به دست آمده می توان برنامه درسی سواد حقوقی را به عنوان یک واحد درسی برای دانشجویان کارشناسی رشته های مختلف در برنامه درسی عمومی قرار داد

هدف اصلی از انجام این پژوهش، نقش واسطه ای مسئولیت پذیری در رابطه با عملکرد خانواده و خود کارآمدی دانشجویان دختر بود. روش پژوهش توصیفی از نوع هم بستگی و جامعه آماری شامل تمامی دانشجویان مقطع کارشناسی در سال تحصیلی 96- 95 دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت بوده است. نمونه ای با حجم 235 نفر بر اساس روش نمونه گیری خوشه ای مرحله ای انتخاب از بین هر یک از دانشکده ها شد. ابزارهای این پژوهش، پرسش نامه ی خود کارآمدی، پرسش نامه ی مقیاس سنجش مسئولیت پذیری کالیفرنیا  و مقیاس سنجش خانواده که پس از محاسبه ی روایی و پایایی، بین افراد نمونه توزیع گردید. نتایج تحلیل مسیر نشان دهنده ی این موارد بود: 1- خود کارآمدی تحصیلی، پیش بینی کننده ی مثبت و معنی دار خانواده ی دانشجویان می باشد؛ 2- خود کارآمدی تحصیلی، پیش بینی کننده ی مثبت و معنی دار مسئولیت پذیری می باشد؛ 3- مسئولیت پذیری با کنترل خود کارآمدی ، پیش بینی کننده ی مثبت و معنی دار عملکرد خانواده ی دانشجویان می باشد؛ 4- مسئولیت پذیری نقش واسطه ای در ارتباط بین خود کارآمدی و عملکرد خانواده ی دانشجویان دارد.