مینا معصومی

ناتوانی های جسمانی در دوران کودکی، تأثیرات منفی روانشناختی بسیار زیادی را بر والدین این کودکان بر جای گذارده و فرایند سازگاری آنها را با محدودیت مواجه می سازد، از اینرو یکی از روش هایی که می تواند بر میزان مشکلات روانشناختی چنین والدینی تأثیر داشته باشد، آموزش مادران با استفاده از تکنیک شناختی و روش های رفتاری در قالب روش مدیریت تنیدگی می باشد. از اینرو مسأله پژوهش حاضر بررسی تأثیر آموزش روش های مدیریت تنیدگی به مادران کودکان با مشکلات جسمی حرکتی بر بهزیستی روانشناختی این مادران، بوده است. روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با گروه آزمایش و کنترل بود. از اینرو تعداد 24 نفر از مادرانی که فرزندانشان دارای ناتوانی های جسمی بودند به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب و در دو گروه آزمایش و گواه جای گماری شدند. ابزار پژوهش شامل بهزیستی روانشناختی ریف (1980) بود. آموزش مادران در قالب 8 جلسه نود دقیقه ای اجرا شد. در پایان دوگروه پرسشنامه های مذکور را به عنوان پس آزمون تکمیل کردند. داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج بیانگر تأثیر کاربندی آزمایشی بر بهبود بهزیستی روانشناختی (05/0 P< ) مادران کودکان گروه آزمایشی نسبت به گروه گواه بود. یافته ها نشان می دهند که آموزش روش های مدیریت تنیدگی بر بهبود شاخص بهزیستی روانشناختی مادران کودکان با ناتوانی های جسمانی تأثیرگذار بوده و از مشکلات روانشناختی آنها می کاهد.

مشکلات حسی در دوران کودکی و شدت تأثیر این مشکلات بر والدین، تحت تأثیر عوامل بسیار زیادی قرار دارد، در این میان استفاده از وسایل و فن آوری های جدید می تواند در تعاملات خانوادگی و مشکلات روانشناختی والدین تأثیرات مهمی را بر جای گذارد. بدین سبب پژوهش حاضر به منظور بررسی و مقایسه عملکرد خانوادگی، تنیدگی های روزانه و رواندرستی والدین کودکان با کاشت حلزون و والدین کودکان ناشنوا بدون کاشت حلزون صورت گرفته است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه والدین کودکان3 تا 10 ناشنوا و کاشت حلزون شده شهر تهران تشکیل می دادند که از آن بین تعداد 80 نفر به شیوه در دسترس به عنوان نمونه پژوهشی انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه تنیدگی های روزانه سارافینو (1997)، عملکرد خانواده اپسین و همکاران (1983) و رواندرستی ریف (1980)، بود. جهت تجزیه و تحلیل آماری داده های تحقیق در سطح توصیفی از میانگین، انحراف استاندارد، فراوانی و درصد فراوانی و در سطح استنباطی از آزمون تی نمونه های مستقل استفاده شد. یافته های پژوهش حاکی از رواندرستی و عملکرد خانوادگی بالاتر والدین کودکان ناشنوا با کاشت حلزون در مقایسه با والدین کودکان ناشنوا بدون کاشت حلزون بود ( 0/05>p ). از دیگرسو بین این دو گروه به لحاظ متغیر مربوط به تنیدگی های روزانه تفاوت معناداری وجود نداشت (05/0 P > ). بنابراین به نظر می رسد والدین کودکان ناشنوا با کاشت حلزون در مقایسه با والدین کودکان ناشنوا بدون کاشت حلزون مشکلات روانشناختی کمتری را تجربه می کنند اما همانند والدین کودکان ناشنوا بدون کاشت حلزون در برخورد با الزامات ناشی از کودک ناشنوا دارای تنیدگی های روزانه یکسانی می باشند.