عبدالله محمدیان

بزهکاری یک پدیده اجتماعی پیچیده است که در محیط های مختلف اجتماع به اشکال گوناگون بروز و ظهور می نماید. تعریف رفتار بزهکارانه در هر جامعه ای توسط قوانین حقوقی و هنجارهای اجتماعی آن جامعه مشخص می گردد. هدف از انجام این تحقیق، «سنجش تأثیر عوامل اجتماعی بر بزهکاری دانش آموزان مقطع متوسطه دوم شهرستان مهاباد» در سال تحصیلی 96-95 بوده است. به منظور انجام این پژوهش از روش پیمایش از نوع توصیفی و برای گردآوری داده های موردنیاز از پرسشنامه محقق ساخته بزهکاری استفاده شده است. جامعه آماری مورد مطالعه در این تحقیق، کلیه دانش آموزان در فاصله سنی 18- 15 سال مقطع متوسطه دوم شهرستان مهاباد در سال تحصیلی 96-95 به تعداد 6130  نفر می باشد که از این تعداد جامعه آماری با استفاده از فرمول کوکران تعداد 240 نفر به عنوان حجم نمونه به دو شیوه نمونه گیری تصادفی ساده و طبقه ای انتخاب گردید. گردآوری داده ها با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته متشکل از دو بخش اطلاعات فردی و مؤلفه های عوامل مؤثر بر بزهکاری صورت گرفت و ضریب پایایی آن به کمک آلفای کرونباخ، 81% به دست آمد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون آماری همبستگی اسپیرمن استفاده شد. نتایج این تحقیق بیانگر آن است که فرضیه های دوستان ناباب و پایبندی خانواده به دین مورد تأیید قرار گرفت ولی رابطه دیگر فرضیه های تحقیق به عنوان عوامل اجتماعی مؤثر بر بزهکاری مورد تأیید قرار نگرفت.

هدف از پژوهش حاضر تعیین میزان خودکارآمدی، اضطراب اجتماعی و سرسختی روان شناختی در دانش آموزان دبیرستانی با سطوح شادکامی بالا و پایین بود. روش پژوهش این مطالعه از نوع علی– مقایسه ای می باشد. جامعه آماری پژوهش شامل دانش آموزان دبیرستانی شهر مهاباد بود، بدین منظور به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای و بر اساس جدول مورگان، 313 دانش آموز از بین دبیرستان های متوسطه پسرانه شهر مهاباد انتخاب شدند. پس از جلب رضایت دانش آموزان از آنان خواسته شد پرسشنامه های شادکامی آکسفورد، سرسختی روانشناختی لانگ و گولت، خود کارآمدی شرر و اضطراب اجتماعی کانور را تکمیل کنند. داده ها با استفاده از روش های آماری تحلیل واریانس چند متغیر ی و آزمون تی گروه های مستقل در 2 گروه شادکامی بالا و پایین تحلیل شد. یافته ها نشان داد بین دانش آموزان دارای شادکامی بالا و پایین، از لحاظ میزان خودکارآمدی، اضطراب اجتماعی(مؤلفه ی ناراحتی فیزیولوژیک) و سرسختی روان شناختی(مؤلفه ی کنترل) تفاوت معنادار وجود دارد. بین آزمودنی های دارای شادکامی بالا، از لحاظ سرسختی روان شناختی (مؤلفه ی کنترل) تفاوت بیشتری را نسبت به گروه دارای شادکامی پایین گزارش می کنند همچنین اضطراب اجتماعی کمتری را نسبت به گروه دارای شادکامی پایین نشان می دهند که این تفاوت از نظر آماری معنادار بوده است. در سایر مؤلفه ها این تفاوت ها معنادار نبوده اند. براساس نتایج می توان گفت شادکامی نقشی تعیین کننده و اثرگذار بر سایر ویژگی ها و رفتارها دارد به طوریکه افرادی با شادکامی بالاتر از خودکارآمدی و سرسختی روانشناختی بالاتری برخوردارند؛ و به تبع آن میزان اضطراب اجتماعی در آنان کاهش می یابد