تطور معنای رفض و تشیع در منابع رجالی فرقه ای اهل سنت(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
فهم معنای دقیق اصطلاح ها و توجه به تغییر و تحول مولفه های معنایی یک واژه یا اصطلاح در طول تاریخ، سبب شناخت واقع بینانه تری از مسائل و تحلیل درست موارد کاربرد آن می شود. از جمله واژگانی که به نظر می رسد در طول تاریخ دچار تحول معنایی شده باشند، دو عنوان تشیع و رفض است که هم در فرقه شناسی و هم در علم رجال از آن دو بهره گرفته می شود. این تحقیق با تحلیل قرائن تاریخی درصدد بازخوانی واژه های «رفض و تشیع» در سده های نخستین هجری برآمده و به این سوال پاسخ داده که آیا دو تعبیر رفض و تشیع در این قرون صرفاً به شیعیان امامی اطلاق می شود یا دایره معنایی فراتر از تشیع امامی داشته و فرقه ها و جریان های دیگری از تشیع را هم در خود جای می دهد؟ این جستار در پی اثبات این مدعا است که بر خلاف تصور اولیه، دو عنوان تشیع و رفض انحصاری بر فرقه امامیه ندارد و رجوع به تعاریف خود اهل سنت از این دو اصطلاح و انطباق آن با جریان های منتسب به تشیع، بیانگر نوعی توسعه معنایی این دو واژه در کاربردهای متقدمان است که به تدریج دچار نوعی تحدید معنایی شده و در تشیع امامی به اصطلاح امروزی خود منحصر شده و عدم توجه به این نکته از سوی برخی از پژوهشگران، تحلیل های نادرستی نسبت به کاربرد این دو تعبیر در توصیف راویان ایجاد کرده است.