کیانا کیانی برازجانی

طارمه در معماری بوشهر از جهت ایجاد کوران و تهویه، اهمیت بالایی دارد. باد در معماری بوشهر مهمترین عامل اقلیمی به شمار می رود و چنان به نظر می رسد، که اغلب عناصر معماری در این بافت ارزشمند، در خدمت باد هستند ولی در معماری امروزی به ندرت به این پتانسیل بالقوه توجه می شود و در نتیجه طارمه نیز که عنصری مهم در راه یافتن باد به درون بناهاست به بهانه هایی از قبیل کمبود فضا، نقش خود را از دست داده و به عنصری بی جان و مرده بدل شده که تا حد یک عنصر تزیینی و بلااستفاده تنزل یافته است. هدف از این پژوهش، بررسی جهت گیری بهینه طارمه به منظور استفاده حداکثری از باد می باشد. برای بررسی دقیق تر نحوه حصول این هدف در معماری سنتی بوشهر، به بررسی دو نمونه موردی موجود در بافت سنتی بوشهر پرداخته شده است. روش تحقیق تحلیلی-توصیفی و برداشت میدانی می باشد. نتایج به دست آمده از این تحقیق نشاندهنده این مدعاست که جهت گیری درست و بهینه طارمه یا همان تراس های امروزی، در برگرداندن نقش فراموش شده طارمه بسیار مؤثر و کاربردیست.

بررسی نحوه اجرای بام در اقلیم گرم و مرطوب به وضوح نشان میدهد که بام در معماری سنتی بوشهر، نقشی بسیار فراتر از یک پوسته خارجی را ایفا می کرده است. با نگاهی بر اصول حاکم معماری امروز میتوان دریافت که بام، نه تنها نقش کارکردی خویش را از دست داده، بلکه حتی بعضاً اقلیم نیز در اجرای بام لحاظ نشده و ساخت بناها به کلی از اصول اصیل معماری سنتی فاصله گرفته است و به نظر میرسد بازگشت به اصول پایدار معماری سنتی امری ضروری و حیاتی است. هدف از این نوشتار ارائه راهکارهای اقلیمی اجرای بام در بافت سنتی بوشهر بوده و در ادامه ضمن ارائه اسکیس های معماری از اجرای بام دو نمونه موردی موجود در بافت بوشهر، راه حل هایی جهت اجرای بام در اقلیم گرم و مرطوب ارائه شده است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و برداشت میدانی میباشد. آنچه از این پژوهش بر میآید این است که ملاحظات اقلیمی لحاظ شده در طراحی و اجرای بام در جهت میسر نمودن استفاده از بام به عنوان یک فضای زندگی بوده و بکارگیری مصالح بوم آورد و متناسب با اقلیم نیز در اجرای بام از اهمیت بسیار بالایی برخوردار بوده اند.