محمدرضا چاقمی

وجود اطلاعات نامتقارن، دو پدیده کژگزینی و کژمنشی را در بازار بیمه درپی دارد. در طول زمان، به دلیل آگاهی از سطح ریسک خود هر یک از دو طرف قرارداد، میزان عدم تقارن اطلاعات ممکن است کاهش یابد. بیمه ی درمان تکمیلی در ایران، برخلاف انواع دیگر بیمه، به صورت گروهی ارائه می شود، بنابراین در این بازار، اطلاعات نامتقارن علاوه بر بعد فردی، بعد گروهی نیز دارد. در این مقاله، ابتدا با استفاده از آزمون همبستگی مثبت، وجود اطلاعات نامتقارن بین گروهی بررسی می شود. سپس، با توجه به نبود کژمنشی در بیماری های حاد بیمارستانی، کژمنشی از کژگزینی تفکیک می شود. سرانجام، با استفاده از تغییرات قراردادهای بیمه طی زمان، کژمنشی از آگاهی از سطح ریسک خود تفکیک می شود. داده های مورد استفاده در این تحقیق، شامل مشخصات افراد بیمه شده، ویژگی های قرارداد و تمامی خسارت های پرداختی به تفکیک نوع بیماری و تاریخ پرداخت خسارت است که از داد ه های ثبتی بیمه گذاران درمان گروهی شرکت بیمه آسیا، طی سال های ۱۳۹۰-۱۳۹۵، برگرفته شده است. نتایج، شواهد معنی داری از تقارن اطلاعات در بیماری های حاد بیمارستانی نشان نمی دهد، لذا با توجه به نبود کژمنشی، کژگزینی نیز در این نوع از بیماری وجود ندارد. در گروه بیماری های پاراکلینیکی، اطلاعات نامتقارن مشاهده می شود که به علت وجود کژمنشی می باشد، در هر دو گروه بیماری، شواهدی مبنی بر آگاهی از سطح ریسک خود بیمه گذاران به چشم می خورد. طبقه بندی JEL : I11 ، D82 ، D83 ، C33

به موجب ماده 8 آیین نامه شماره 74 بیمه تکمیلی درمان، که شرکتهای بیمه از ابتدای سال ۱۳۹۰ ملزم به اجرای آن شدند، به شرکتهای بیمه گر این امکان داده می شود که از گروه هایی با اعضای کمتر از ۵۰ نفر آزمایش و معاینه پزشکی به عمل آورند و با توجه به پرسشنامه سلامتی یا معاینات انجام شده، از بیمه کردن فرد یا افرادی از بنگاه و یا ارائه پوشش هزینه زایمان و بیماریهایی که سابقه قبلی دارند، خودداری کنند. هدف این تحقیق بررسی تأثیر این ماده بر میزان کژگزینی در بنگاه های کوچک، با استفاده از داده های ثبتی بیمه گذاران درمان گروهی یک شرکت بیمه ای طی سالهای 1390-1395 است. برای بررسی فرضیه تحقیق، که بیان می کند اجرای ماده 8 این آیین نامه باعث کاهش کژگزینی در بنگاه های کوچک می شود، از روش طراحی مطالعه ناپیوستگی رگرسیونی استفاده شده است. نتایج این تحقیق حکایت از این دارند که اجرای این آیین نامه تأثیری بر کاهش کژگزینی در بنگاه های کوچک ندارد. به علاوه، اجرای این آیین نامه باعث ایجاد انگیزه در گروه های بیمه شده برای افزایش تعداد کارکنان متقاضی بیمه شان تا سطح نقطه آستانه (۵۰ نفر) می شود .