سیمین ستایش

فقدان منابع در حوزه تاریخ اجتماعی ایران، آگاهی های مورخان این حوزه از تاریخ ایران را محدود نموده است. در چنین شرایطی اسناد با توجه به جایگاهی که در میان منابع مکتوب تاریخی دارند، می توانند تکیه گاه مناسبی برای پژوهش های تاریخی باشند و با کامل نمودن اطلاعات مورخان به یافته های آنان ارزش تحقیقی و استنادی بخشند. بنابراین شناسایی و معرفی این منابع همچون دفاتر «مفصل^{<strong>^[1]</strong>} و اجمال»^{<strong>^[2]</strong>} به دست آمده از آرشیو عثمانی در رابطه با تاریخ ایران، امری لازم و ضروری است. هدف اصلی این پژوهش بررسی محتوای دفاتر «مفصل و اجمال» ایالت «روان» در دو مقطع زمانی (998 و 1139ق/1590 و 1727م) و تبیین اهمیت، جایگاه و ارزشِ منحصربه فرد این آثار تاریخی برای تحقیق در مسائل اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی ایران می باشد. این مقاله با رویکرد توصیفی تحلیلی سامان یافته است و نتایج پژوهش نشان می دهد که این دفاتر منبع مناسبی جهت شناخت انواع مالیات ها، جمعیت شناسی، تولیدات کشاورزی، ترکیب قومی نژادی و مذهبی، وضعیت اشتغال و انواع فعالیت های اقتصادی، میزان درآمدهای مالیاتی و سیر تحولات ایجادشده در هرکدام از این موارد، می باشد. <br clear="all" />2. Mofassal3. Ejmal,mojmal