محمدکاظم اکبری فتیدهی

تحقیقات مروری نظام مند به عنوان مصداق بارز تحقیقات مبتنی بر شواهد توانسته اند نقش کلیدی در ارتقای سطح علمی و رشد بازار ابری ایفا نمایند. تاکنون تحقیقات نظام مند فراوانی در حوزه رایانش ابری منتشر شده، اما سؤال اساسی این است که آیا این تحقیقات بر اساس فرایندی دقیق و با تمرکز کامل روی چالش های کاربردی رایانش ابری انجام شده؟ و از همه مهم تر، از نتایج سازگاری برخوردار هستند؟ بر همین اساس، در این تحقیق و در پاسخ به این سؤال قصد بر این است که برای اولین بار با انجام یک مطالعه مرتبه سوم در حوزه رایانش ابری، تحقیقات مروری در این حوزه شناسایی و از دو منظر روش شناسی و محتوایی ارزیابی و تفسیر شود. جهت انجام تحقیق از روش تحقیق مروری نظام مند شامل دو گام اصلی استفاده گردید. در گام اول، پس از جست وجو در پایگاه های اطلاعاتی معتبر بین سال های 2011 تا 2016 ، 94 مقاله مروری بر اساس معیارهای مشخص انتخاب گردید و در نهایت، پس از ارزیابی کیفی آن ها با استفاده از یک ابزار معتبر، 76 مقاله تأیید شد. در گام دوم، بر اساس روش استنتاج مضمون، دو زمینه تحقیقاتی اصلی فناوری و کسب وکار در حوزه رایانش ابری شناسایی و پس از آن نگاشتی از مفاهیم و موضوعات مرتبط با هر زمینه ترسیم و سرانجام، با استفاده از روش «دلفی» سه مرحله ای مشتمل بر 12 خبره اعتبارسنجی گردید. از منظر روش شناسی، نتایج این تحقیق نشان داد که طی سال های اخیر تعداد و کیفیت مقالات مروری افزایش یافته و همچنین، استفاده از مراجع راهنمای معتبر و ابزارهای نرم افزاری می تواند فرایند تحقیق را تسهیل نماید. از نظر محتوا، در این مطالعه معلوم شد که بیشتر مقالات مروری روی جنبه های فناوری از جمله چالش های امنیتی ابر، تأمین منابع زیرساخت ابری مقیاس پذیر مطابق با سطح سرویس توافق شده، افزایش تعامل پذیری بین سرویس ها جهت کاهش وابستگی به فروشندگان ابری تمرکز نموده اند. در نهایت، در این مطالعه معلوم شد که انجام تحقیقات مروری بیشتر با تمرکز بر روی مباحث کسب وکاری و حاکمیتی ابری مورد نیاز است.