قاسمعلی کابلی

نگرش ویتگنشتاین به باورهای دینی به ایمان گرایی معروف است. از نگاه او خاستگاه واقعی ایمان، عواطف آدمی است و ایمان دینی را نوعی دلدادگی به شکلی از زندگی می داند. ویتگنشتاین، اصل اساسی در یک زندگی دینی را نه پذیرش آموزه ها یا اصول و عقائد بلکه اعمال فرد می داند. باورهای دینی از این رو که نقش تنظیمی در حیات مؤمنین دارند تزلزل ناپذیر هستند. چنین نگرش های متفاوتی به دین و باورهای دینی در دو دور ه فکری ویتگنشتاین باعث شده که نگاه ها را به سوی خود معطوف بدارد. این نوشتار تحقیقی کیفی است که با روش توصیفی تحلیلی با استفاده از منابع کتابخانه ای به بررسی مباحثی همچون: ایمان دینی، واقع گرایی یا ناواقع گرایی دینی، نقش عمل در باورهای دینی، متعلق ایمان و ... از نگاه ویتگنشتاین می پردازد. و در حاصل این پژوهش پس از نقد و بررسی می توان ادعا نمود که زمینه پیدایش تفکر ایمان گرایی در مغرب زمین وجود ناسازگاری میان ایمان و عقل در برخی از آموزه های بنیادین آیین تحریف شده مسیحیت بوده و این مشکل در آموزه های دین اسلام مشاهده نمی گردد، لذا بنظر می رسد تقابل ایمان و عقل توجیه ندارد.

کرونا یکی از ویروس های بسیار کشنده و فراگیر در سطح جهان تاکنون، آثار مستقیم بهداشتی و نیز آثاری در حوزه اخلاق بوده است که ازجمله آن خودگروی اخلاقی است. تفکر مراقبتی، مراقبت در نحوه اندیشیدن است که به تفکر ارزش گذار یا ستایشی، عاطفی، فعال، هنجاری و همدلانه تقسیم می شود. دیگرگروی اخلاقی از دیدگاههای مطرح در حوزه اخلاق هنجاری نتیجه گرا است که مبنای فعل یا یک قاعده اخلاقی را بیشترین خیر برای مردم، فارغ از نفع شخصی می داند. هدف پژوهش حاضر، بررسی و تحلیل دو دیدگاه تفکر مراقبتی و دیگرگروی اخلاقی از منظر قرآن کریم و استفاده از آن در شرایط کرونایی است. روش به کاررفته در این پژوهش، تحلیل تطبیقی و شیوه گردآوری داده ها از نوع کتابخانه ای است. یافته ها و نتایج نشان می دهند میان برخی از اصول تفکر دیگرگروی اخلاقی و برخی مؤلفه های تفکر مراقبتی اشتراکاتی وجود دارد که به برخی از مصادیق عینی آنها در قرآن کریم تأکید شده است.

هدف: محققان در پژوهش حاضر، در پی شناسایی نقاط قوّت، ضعف، تهدید و فرصتهای گروه معارف اسلامی در دانشگاهها و مراکز آموزش عالی استان گلستان مبتنی بر رویکرد علمی و نیز واکاوی و ارزیابی درونی و بیرونی این گروه آموزشی بوده اند. روش: این پژوهش به شیوه مقطعی و توصیفی- تحلیلی انجام شد. ابزار تحقیق پس از اجماع خبرگان، به روش بارش فکری مبتنی بر مدل راهبردی Swot در بین 28 نفر از اعضای هیئت علمی، مدرّسان و مدیران گروه معارف اسلامی دانشگاههای مرکز استان گلستان در سال 1394 توزیع و پس از ورود اطلاعات به محیط نرم افزار آماری Spss 18 ، با استفاده از شاخصهای مجذور مرکزی تجزیه و تحلیل شد. یافته ها و نتایج: در بین گویه ها، گویه «وجود منابع معتبر و تعدد تألیف در حوزه معارف اسلامی» در رتبه اول قوّتهای گروه معارف، «ناتوانی محتوای دروس معارف در ارائه مدلی کارا و بهینه در زندگی روزمره» اولویت اول نقاط ضعف، «غلبه رویکرد کمّیت گرایی در بین دانشجویان مبنی بر اخذ نمره بالا در دروس معارف برای ارتقای معدل» در رتبه اول تهدیدها و گویه «قدمت یگانه پرستی و اعتقاد وحدانی در بین مردم و همسویی زمینه های فرهنگ ملی با فرهنگ اسلامی» در رتبه اول فرصتهای(محیط بیرونی) گروه معارف اسلامی دانشگاهها گزارش شد.