رسول علیزاده

گرایش به تماشای برنامه های شبکه های ماهواره ای، تأسیس شبکه ها و پخش برنامه هایی به زبان فارسی از طریق این شبکه ها طی سال های اخیر موجی از نگرانی ها را در خصوص افزایش آسیب های اجتماعی، به ویژه آسیب های مرتبط با خانواده ها در سطح مسئولان نظام به همراه داشته است. بر همین اساس بررسی و تحلیل اجتماعی تأثیرات این برنامه ها بر ازهم گسیختگی خانواده ها در شهر تهران (فارغ از تمام عوامل مؤثر دیگر بر ازهم گسیختگی خانواده)، هدف اساسی مقاله حاضر است. چارچوب نظری مورد استفاده شامل نظریه وابستگی، نظریه استفاده و رضامندی و در نهایت نظریه کاشت در حوزه ارتباطات و رسانه می باشد. روش این تحقیق تحلیلی- توصیفی از نوع پیمایش بوده است. روش گردآوری اطلاعات میدانی و ابزار آن پرسشنامه محقق ساخته است. نمونه آماری آن 137 نفر از مخاطبان برنامه های شبکه های ماهواره ای فارسی زبان است که به روش تصادفی از میان کسانی که به نوعی درگیر موضوع اختلافات، تنش ها و شکایات مرتبط با خانواده بوده و برخی از آن ها به همین سبب به دادگاه مراجعه کرده و تشکیل پرونده داده اند، انتخاب شده اند. روایی پرسشنامه با استفاده از روش منطقی و پایایی آن از طریق آزمون آلفای کرونباخ (ضریب آلفا کل 894/0) به دست آمده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که بین تماشای برنامه های فارسی زبان شبکه های ماهواره ای و از هم گسیختگی خانواده ها در تهران رابطه وجود دارد. علاوه بر این، نتایج تحقیق حاضر نشان می دهد که برنامه های ماهواره ای فارسی زبانی که در آن ها به ترویج روابط نامشروع می پردازند، مانند: نمایش سریال هایی که روابط آزاد جنسی را به طور مستقیم و غیرمستقیم ترویج می کنند و نیز برنامه های دیگری ازاین دست بیش از سایر برنامه ها در ازهم گسیختگی خانواده ها تاثیردارند. واژه های کلیدی: خانواده، ماهواره فارسی زبان، ازهم گسیختگی خانواده، هویت فردی، سبک زندگی غربی.