اکرم اصغری

در کشور ایران، و به خصوص در سالهای اخیر، بازار مسکن و ساختمان سازی رونق بیشتری گرفته است. در این میان شاهدیم، که هر روز رعایت مباحث قانونی و اسلامی در ساخت و سازها، زیباسازی چهره شهرها و ایمن سازی ساختمانها، به هم ریخته می شود. با مروری که در این نوشتار در روایات وارده از انوار مقدس اهل بیت علیهم السلام به انجام رسیده، به این نتیجه می رسیم که زیباسازی چهره شهرها، ایمن سازی ساختمانها، ضرورتهای هر منطقه مسکونی و... امور بسیار مهمی هستند، که از یک طرف توجه کردن به آنها این امر- ساخت و ساز- را بسیار زیبا جلوه می دهد؛ اما چنانچه به روی دیگر قضیه نگاه بیندازیم، با عدم رعایت این توصیه های اهل بیت: حقوق شهروندی همسایگان، عابران و حتی خود را نقض کرده ایم. روایات جمع آوری شده در قالب 6 بخش: نکات اخلاقی- مذهبی، نکات روانی، نکات فنی و توصیه های معماری خانه، نکات ایمنی و امنیتی، نکات بهداشتی- رفاهی و نکات اقتصادی گنجانده شده است. در بخش نکات اخلاقی- مذهبی، روایاتی مدنظر است، که مربوط به حقوق همسایه، آداب خرید و ورود به خانه است. و این در حقیقت به نمایش گذاشتن هنر دین اسلام؛ یعنی پیوند بخشیدن بین دنیا و آخرت است. در بخش نکات روانی، هشدارهای پیشوایان معصوم علیهم السلام در خصوص نکو بودن و بایستگی وسعت مسکن در حد نیاز، و تأثیر فوق العاده آن در روحیات و بهداشت روانی افراد بیان شده است. در بخش نکات فنی و توصیه های معماری، روایاتی بیان شده است که در نهایت ما را به این مطلب می رساند، که آپارتمان سازی گزینه مسئله داری است. در بخش نکات ایمنی و امنیتی با روایاتی آشنا می شویم، که نکات و هشدارهایی را مدنظر قرار داده است، که مراعات آن بر سازندگان مسکن و استفاده کنندگان آن الزامی بوده، و باید در مرحله ساخت یا بهره برداری مورد توجه قرار گیرد. در بخش نکات بهداشتی- رفاهی، پنجره ای رو به نکات لازم جهت حفظ بهداشت خانه، از دریچه احادیث باز می شود. از کراهت نگهداری حیواناتی همچون سگ تا نکاتی در مورد روشنایی منازل و ضروریات هر منقطه مسکونی و... سخن به میان آمده است. آخرین بخش نیز که به نکات اقتصادی- مالی اختصاص می یابد، در حقیقت نمایش تلاش پیشوایان معصوم: را نشان می دهد، که حتی در امور دنیایی نیز از ایجاد تحول در نگرش و ذهنیت دیگران دریغ نداشته اند. به این ترتیب روایات، باورها و ارزشهای اسلامی نقش انکارناپذیری در عرصه نظری، عملی و ارتقای زیبایی عینی، ذهنی و معنوی شهرها دارند.