بررسی کار و فعالیت اقتصادی از دیدگاه اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
pure life, Volume ۱, Issue ۱, Winter ۲۰۱۵
58 - 86
حوزه های تخصصی:
کار یکی از مقوله های اساسی در فرهنگ جامعه انسانی است. کار از نظر لغوی به معنای فعل و عمل و کردار انسان است. در اصطلاح- کار- هر فعالیتی است که باعث می شود تغییر در ارزش کالا یا ارائه خدمتی به وجود آید و جهت آن رسیدن به هدفی است. با نگاهی به سیره معصومین علیهم السلام در می یابیم که تلاش و پرداختن به فعالیت های اقتصادی از برجسته ترین ویژگی های آن بزرگواران است. معصومین علیهم السلام نه تنها مردم را به کار و فعالیت دعوت می کردند، بلکه اسوه هاى عملى کار و تلاش بودند. بیکاری و تنبلی در دین اسلام امری نکوهیده است. بیکاری نه تنها ضربه اقتصادی به فرد و جامعه می زند، بلکه ضرر و خطر بزرگ تر آن، آسیب های روحی و روانی است. یکى از ملاک ها و معیارهاى اسلامی پیرامون کار و شغل، داشتن آگاهى و شناخت لازم از کار است. در اسلام نه تنها کار و تلاش جایگاه بلندی دارد، بلکه تلاش برای کارآفرینی نیز عمل نیک و پسندیده ای است. در دین مبین اسلام فواید فراوانی برای کار برشمرده شده که برخی از آنها عبارتند از: احساس لذت، عزت نفس و کرامت نفس، تمرکز قوه خیال، تندرستی و کسب نورانیت و رضوان الهی. از دیدگاه اسلام در کار و فعالیت باید جانب اعتدال را رعایت کرد و دچار افراط و تفریط نشد. از دیدگاه این دین الهی، وجدان کاری یکی از مسایل مهم در انجام کار است، یک شخصِ عاِمل بدون تعهد، یک عامل خوب نیست. هر کدام از زن و مرد می توانند کار کنند و حاصل دست رنج آن ها متعلق به خود آن هاست؛ البته زنان باید از اختلاط با مردان بپرهیزند. دین اسلام برای کار و کارگری مقام و جایگاه بالایی قائل بودند. یکی از مسایل مورد توجه اسلام، رعایت حق کارگر است. تأمین اجتماعی کارگران نیز مورد توجه بزرگان دین اسلام است. از دیدگاه اسلام کسی که در جامعه تلاش و کوشش می کند، باید آینده اش تأمین باشد و با از کار افتادگی نباید از معیشت خود ساقط شود. در نگاه اسلامی هر درآمدی حلال نیست بلکه در آمدی حلال است که به حقوق الهی و انسانی ضربه نزند. در این مقاله تلاش شد تبیینی از مسایل مورد اشاره انجام شود.