فرهاد کوهی

مقدمه: وجود مکانیسمی شفاف و قابل ارزیابی جهت تعرفه گذاری خدمات درمانی برای دستیابی به پیامدهای مطلوب نظام سلامت ضروری است. در این مطالعه تلاش شده است که الگویی بومی برای نظام تعرفه گذاری کشور طراحی گردد. روش انجام مطالعه: پژوهش توصیفی– تطبیقی است که در سه مرحله انجام شده است: 1) با استفاده از روش تحلیل محتوا، چالش های نظام تعرفه گذاری موجود شناسایی شده است. 2) با استفاده از روش مطالعه تطبیقی، نظام سلامت و فرایندهای تعرفه گذاری در کشورهای منتخب بررسی شده است. 3) با استفاده از تکنیک دلفی، الگوی مطلوب طراحی شده است. یافته ها: یافته های مطالعه، ضمن ارائه الگویی کلی، حاوی پیشنهاداتی به شرح زیر است: (1) در حوزه ساختار، ایجاد تعادل میان آرای طرف های عرضه و تقاضای خدمات درمانی و وجود کمیته هایی جهت تهیه شواهد لازم برای تصمیم گیری. (2) در حوزه فرآیند، تفکیک اجزای حرفه ای و فنی برای تمام خدمات پزشکی؛ تعیین ضریب تعرفه جزء حرفه ای؛ تعیین ضریب تعرفه جزء فنی یا تعدیل واحدهای ارزش نسبی آن طبق جزء حرفه ای؛ محاسبه هزینه متوسط اجزای حرفه ای و فنی خدمات پاراکلینیک؛ محاسبه هزینه متوسط اجزای حرفه ای و فنی ویزیت سرپایی؛ تبدیل هزینه هتلینگ به واحدهای ارزش نسبی. (3)  در حوزه نظارت، تشکیل کمیته ای برای نظارت بر تدوین و اجرای تعرفه ها. بحث: نظام تعرفه گذاری کشور ایران دچار چالش های جدی است که انتظار می رود، اصلاحات پیشنهادی این مطالعه زمینه ساز بروز پیامدهای مطلوبی در نظام سلامت کشور باشد.

تغییر سبک اداره بیمارستان ها به عنوان یکی از راه های ارتقاء شاخص های کارایی و کیفیت معرفی می شود. به منظور شناخت وضع موجود بیمارستان های سازمان تأمین اجتماعی و دستیابی به شاخص های جهت تصمیم گیری برای تغییر شیوه اداره آنها و در صورت تغییر شیوه اداره، ارزیابی دوره ای تأثیر آن در شاخص های مذکور،  مقرر شد که مطالعه ای با رویکرد هزینه – منفعت در شش بیمارستان منتخب سازمان شامل شهید معیری تهران، دکتر غرضی اصفهان، استاد عالی نسب تبریز، امام رضا (ع) ارومیه، فارابی مشهد و حضرت معصومه (س) کرمانشاه صورت گیرد. مطالعه حاضر در پی پاسخ به سؤالات زیر می باشد:تعداد نیروی انسانی غیرپزشک به ازای هر تخت در بیمارستان های منتخب چه میزان است؟وضعیت شاخص های مرتبط با خدمات سرپایی و بستری در سال 1394 چگونه است؟نسبت درآمد به هزینه بیمارستان های منتخب در سال 1394 با احتساب تعرفه دولتی و تعرفه عمومی غیردولتی چگونه است؟سهم هر یک از دو حوزه بستری و سرپایی از کل هزینه های بیمارستان های منتخب چه مقدار بوده است؟هزینه هتلینگ (هزینه اقامت بیمار) به تفکیک بیمارستان های منتخب در سال 1394 چقدر بوده است؟ در این مطالعه با استخراج اطلاعات مورد نیاز از سیستم های اطلاعاتی بیمارستان (شامل سیستم های حقوق و دستمزد، اموال، انبارداری، پرسنلی، ثبت و پردازش آمار و ...) سعی شده است که هزینه تمام شده هر یک از مراکز مسئولیت بیمارستان تعیین شود. به همین منظور از سیستم هزینه یابی جذبی و به روش مرحله ای، شناسایی هزینه ها و تخصیص آنها به مراکز مسئولیت صورت گرفته است. پس از گردآوری داده های مورد نیاز، داده ها در نرم افزار Excel وارد شد و در ادامه، ارزیابی های لازم جهت کسب اطمینان از صحت و درستی اطلاعات مذکور انجام شد.