لیلا ممهوری

پژوهش حاضر که از نوع توصیفی- همبستگی بوده، باهدف بررسی نقش سیستم های بازداری/ فعال سازی رفتار و راهبردهای نظم جویی شناختی هیجان در استفاده مفرط از تلفن همراه در نوجوانان صورت گرفت. جامعه آماری این پژوهش، کلیه دانش آموزان شهرستان کلاله مشغول به تحصیل در سال تحصیلی 96-1395 بودند که از این جامعه آماری 240 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه نظم جویی شناختی هیجان، مقیاس های بازداری/ فعال سازی رفتار و مقیاس استفاده مفرط از تلفن همراه استفاده شد و تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از آزمون های ضریب همبستگی و تحلیل رگرسیون در SPSS-19 انجام شد. نتایج حاصل شده، نشان داد که راهبردهای پذیرش (r=0/23)، تمرکز مجدد مثبت (r=0/26)، ملامت خویش (r=0/22)، نشخوارگری (r=0/23)، فاجعه سازی (r=0/26) وفعال سازی رفتار/ تفریح (r=-0/17) با استفاده مفرط از تلفن همراه همبستگی دارند. نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان داد که فعال سازی رفتار/ تفریح، با تبیین 0/03 درصد واریانس استفاده مفرط از تلفن همراه راپیش بینی می کند. همچنین راهبردهای فاجعه سازی، ملامت دیگران و ملامت خود با تبیین 0/11 درصد واریانس استفاده مفرط از تلفن همراه را پیش بینی نموده اند. طبق این یافته هامی توان گفت که توجه به اقدامات آموزشی و تربیتی در راستای ارتقای راهبردهای نظم جویی شناختی هیجان و درمان های مبتنی بر سیستم های بازداری/ فعال سازی رفتار، به عنوان تلاش پیش گیرانه و بنیادین جهت کاهش رفتارهای آسیب زا مانند استفاده مفرط از تلفن همراه می تواند موردتوجه متخصصان و مربیان کودکان و نوجوانان قرار گیرد.