سامان اطهری

امروزه توسعه کشور در گرو توسعه صنعت فن آوری اطلاعات است که تجارت الکترونیک و افزایش هزینه های تحقیق و توسعه ((R&D یکی از اجزای مهم و اصلی آن می باشد. با توجه به تأثیر تجارت الکترونیک و R&D در اقتصاد ملی، ارتباط بین صنعت تجارت الکترونیک و رشد اقتصادی بسیار مهم است. روشن است که تجزیه و تحلیل میزان تأثیر تجارت الکترونیک در اقتصاد به منظور یافتن مزایا و مشکلات توسعه تجارت الکترونیک نشان دهنده این است که استفاده از ساختار صنعت تجارت الکترونیک سهم بیشتر و مثبت تری در توسعه اقتصاد ملی دارد. از این رو در این مقاله تأثیر تجارت الکترونیک و هزینه های تحقیق و توسعه به همراه اندازه دولت و هزینه های بهداشتی بر توسعه اقتصادی در 9 کشور منتخب در حوزه خاورمیانه با استفاده از روش پنل دیتا مدل (GLS) در دوره زمانی 2005 تا 2015 بررسی شده است. نتایج نشان می دهد که تجارت الکترونیک و تحقیق و توسعه تأثیر مثبت و معناداری بر GDP (تولید ناخالص داخلی) سرانه دارند. در بین متغیرهای مدل بیشترین میزان تأثیر مربوط به متغیر هزینه های تحقیق و توسعه است و کمترین اثر را متغیر اندازه دولت دارد. براساس نتایج مطالعه توصیه می شود که به دلیل اهمیت تجارت الکترونیک و تحقیقات در توسعه اقتصادی و رفاه اجتماعی، دولت ها سیاست های مناسب و شرایط لازم را برای گسترش این موضوع اتخاذ کنند.

یکی از نشانه های مهم رشد و توسعه یافتگی هر کشوری میزان عرضه صادرات آن کشور است. با بررسی عوامل تأثیر گذار بر صادرات مانند مزیت رقابتی و رقابت پذیری، اثر گذاری آنها بر عملکرد صادرات ارزیابی می شود. در این پژوهش به طور خاص به بررسی فاکتور های تأثیر گذار بر صادرات پسته از قبیل رقابت پذیری، قیمت نسبی و درآمد (مربوط به کشور های وارد کننده پسته از ایران) پرداخته می شود. روش تجزیه و تحلیل در این پژوهش رگرسیون چند متغیره از نوع سری زمانی است. پس از برآورد مدل پیشنهادی و آزمون های مربوطه به وسیله نرم افزار 8 Eviews نتایج بدست آمده نشان داد که متغیر قیمت نسبی صادرات، رقابت پذیری و درآمد نسبی کشورهای وارد کننده پسته ایران، رابطه معنادار مثبت با ارزش صادرات محصولات پسته ایران دارد. در نهایت پیشنهاداتی برای دست یابی به الگوی صادرات ارائه می شود.