حبیب الله احسانی

شناخت حقیقت و استکمال انسان از راه دانستن حقایق هستى، از اهداف فلسفه به شمار مى رود؛ اما برترین هدفى که براى فلسفه بیان شده است، تشبه انسان به خداست. بسیارى از فیلسوفان اسلامى خداگونه شدن انسان را به عنوان غایت نهایى فلسفه معرفى کرده اند. هدف پژوهش حاضر این است که تشبه انسان را به خدا به عنوان غایت نهایى فلسفه مورد بحث قرار داده و اهمیت و جایگاه آن را در فلسفه اسلامى بخصوص حکمت متعالیه نشان دهد. این مسئله در آثار فیلسوفان، بیشتر در تعریف فلسفه بازتاب یافته است. در این میان، فلسفه اسلامى اهدف گوناگونى را براى فلسفه برمى شمارد، لکن در نهایت به خدامحورى منتهى شده و غایت نهایى خود را در تشبه انسان به خدا تعریف مى کند. غایت متعالى تشبه به خدا با اینکه در نگرش فیلسوفان ماقبل صدرایى مشاهده مى شود، اما بر اساس اصول و مبانى حکمت متعالیه بهتر قابل تبیین و توجیه است. در این نوشتار از روش توصیفى تحلیلى استفاده شده است.