فریماه فاطمی

اصطلاح هنر عمومی، به آثاری اطلاق می شود که برای دسترسی عموم مردم و مخاطبین در فضایی عمومی به نمایش گذاشته شده است و تمایل به مشارکت، درک و برقراری ارتباط با مخاطب عام را به عنوان هدف اصلی خود در نظر می گیرد. هنر عمومی به دلیل ارتباط با مخاطب به صورت مستقیم و در سطح شهر، پیامدهای مثبتی را برای مخاطبین به دنبال خواهد داشت. یکی از زیرشاخه های هنر عمومی را می توان مجسمه های شهری دانست که در فضای عمومی، در محل پر تردد و در ارتباط با مخاطبین عام نصب شده؛ این آثار به دلیل حضور در سطح عموم جامعه، در واقع به سازه های اجتماعی بدل می شوند. مقاله حاضر با اتخاذ روش توصیفی-تحلیلی و شیوه جمع آوری اطلاعات با مراجعه به اسناد کتابخانه ای، قصد دارد چگونگی ارتباط میان مجسمه های شهری به عنوان عاملی جهت آموزش خلاقیت به مخاطبین عام را با توجه به تجربه مستقیم مخاطب بررسی کند و به این پرسش پاسخ دهد؛ ارتباط انتقال و آموزش خلاقیت به مخاطبین عام با توجه به تجربه ای که در تقابل با هنر عمومی صورت می گیرد چگونه است؟ با این پیش زمینه که ارتباط بین مخاطب و اثر هنری خواهد توانست موجب بالا بردن درک و آگاهی مخاطب و همچنین، ارتقای سطح خلاقیت در وی شود؛ خلاقیتی که امروزه آن را جوهره اساسی و بنیادین همه فرآیندهای اجتماعی می دانند. در این راستا، از نظریه تجربه در آموزش مفاهیم که توسط جان دیویی نظریه پرداز و فیلسوف آمریکایی ارائه شده، استفاده شده است. یافته ها و نتایج حاصل از پژوهش ثابت می کنند که اگر تجربه، حس کنجکاوی را برانگیزد، ابتکار را در مخاطب تقویت کرده و نیروی محرکی در او ایجاد می کند که می تواند سبب بروز و یادگیری خلاقیت در وی شود؛ این امر، موجب گسترش وسعت تخیل در مخاطب خواهد شد. مطالعه موردی مد نظر، مجسمه هایی است که در شهر پدیده شاندیز نصب شده و خود به عنوان عنصری خلاقانه در فضای عمومی و در ارتباط با مخاطب عام خودنمایی می کنند.

فراواقع گرایی در شاخه های مختلف از جمله ادبیات، سینما، هنرهای تجسمی به خصوص تبلیغات بروز کرده است و همواره با استفاده از تکنیک هایی نظیر مشابهت، مجاورت و تباین، توانسته نظر مخاطبان را به خود جلب کند. این مسأله که تا چه حد فراواقع گرایی توانسته در تبلیغات بیلبورد از نظر مخاطبان موفق جلوه کند و به اهداف اصلی تبلیغات از جمله برقراری ارتباط، ماندگاری در ذهن و ترغیب مخاطب نزدیک شود، سؤال مد نظر پژوهش حاضر بود. فرض بر این است که در جوامع امروزی با توجه به تعدد کالا و تبلیغات، مخاطب با دیدن تبلیغی که دور از واقعیت و زندگی روزمره باشد، ارتباط بیشتری برقرار می کند. همچنین دیدن تصاویری که غیرمنتظره است، ماندگاری در ذهن را در پی خواهد داشت. پژوهش حاضر با بهره گیری از روش توصیفی – تحلیلی و شیوه جمع آوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و میدانی، بازتاب تبلیغات فراواقع گرا را در بین مخاطبان عام (10 سال تا 50 سال بالاتر) بررسی می کند که به دلیل بررسی این گونه تبلیغات در گروه های سنی مختلف، به پنج گروه تقسیم شدند. نتایج حاصل نشان می دهد، این سبک علاوه بر ایجاد شوکی خوشایند در مخاطبان، موفق تر شناخته می شود، ولی از نظر جلب اعتماد آن ها، نتوانسته نسبت به سایر موارد موفق عمل کند.

اصطلاح  هنر مدرنِ ایران که از اواخر دوره ناصری کاربرد یافت، در بسیاری از شاخه  های هنر ترکیب هایی تلفیقی از نقوش اروپایی با عناصر تزئینی هنر ایران را به ارمغان آورد. با ریشه یابی نقوش تزئینی به کار گرفته شده در طراحی مبلمان دوره قاجارِ دوم، می-توان تحلیلی بر تنوع  نقوش اسلیمی- روکوکو فرانسه داشت و  عوامل شکل گیری طرح های التقاطی را شناسایی کرد. این مقاله بر این فرضیه تاکید دارد که طراحی و ابداع ِنقوشِ تزئینیِ مبلمانِ عصرِ ناصری، تلفیقی از نقوش اشرافی روکوکو با نقشینه های اسلیمی است. این تزئینات اگر چه ترکیبی از نقشینه های غیر بومی است ولی در درون خود هویتی ایرانی دارد. زیرا اسلیمی که اصولاً از فرهنگ و هنر ایرانِ اسلامی در روکوکو فرانسه کاربرد یافته بود، در دوره قاجار دوم به اسمِ تجددخواهیِ اشراف گرا، با تلفیقی مختصر، به هنر ایرانی بازگشت. مطالعه موردی این تحقیق مقایسه تزئینات و نقوش اسلیمی- روکوکویی، با  مبلمان "باغ عفیف آباد" و "نارنجستان قوام" در شیراز است.  روش تحقیق این مقاله تحلیلی تطبیقی بوده و تلاش شده تا مباحث در جداولی جداگانه طبقه بندی، توصیف و تحلیل شود. اطلاعات و داده های این پژوهش به صورت کتابخانه ای بوده است.

هنر مقاومت با مفاهیم دفاع، ایستادگی و معنویت در هم تنیده و نمایشگر هویت و استقامت مردم یک سرزمین در برابراستبداد است. با گست رش رسان ه ها و نیاز به ارایه یِ ابع اد نوین این هن ر، استفاده از رسانه هایِ هنریِ جدید برای تببین مفاهیم اصیل مقاومت ضرورت می یابد. هنر مفهومی، با بهره مندی از شیوه هایِ متنوعِ اجرا، اهمیت مفهوم، محتوا و توجه به مخاطب، قابلیت هایِ نوینی را برای تجلی مفاهیم مقاومت در بستری نوین، ارایه کرده است.پژوهش حاضر با تأکید بر آثار مفهومیِ باغ موزه یِ دفاع مقدس و ترویج فرهنگ مقاومت، با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به بررسی این پرسش پرداخته است که آیا می توان از جنبه هایِ بصری و محتوایی هنر مفهومی و رسانه های جدید برایِ عرضه یِ مفاهیم دیرینی مانند مقاومت و ایثار استفاده ک رد؟ و آیا می ت وان تناظری کارک ردی برای هنر مقاومت و هنر مفهومی قایل شد؟ یافته های پژوهش حاک ی از آن است که هن ر مفهوم ی با داشتنِ عناصرِ مشترک در مبانی هنر مقاومت (نظیر ارجحیت محتوا و مفهوم، بهره گیری از نشانه هایِ نمادین، هنرِ ایدئولوژیک و مخاطب محوری)، می تواند زمینه ای مناسب را برایِ عرضه یِ تأثیرگذارِ مفاهیم هنر مقاومت فراهم آورد.