علی مظاهری رودبالی

 صائب تبریزی به عنوان نماینده ی سبکی که به تازه گویی و طرز نو و ابتکار شهرت دارد، یکی از برجسته ترین شاعران غزل گوی ایران است که در میانه ی دو جریان اصلیِ سبک هندی قرار دارد : شاعران عامی وکم سواد و سبکِ ساده و روان و شاعران هندی و زبان دشوار...از اواخر قرنِ دهم، شعر فارسی به سوی یک دشواریِ معما گونه پیش می رود که غالب ابهامات شعری، حاصل دستکاری های زبانی و هنجارگریزی های معنایی است که از رهگذرِ تلاش در کشفِ روابط تازه و ایجادِ تصاویرِ پارادوکسی حاصل می شود. ابهام در شعرِ صائب تبریزی از نوعِ ابهاماتِ شعریِ شاعرانی مانند حافظ و مولانا نیست ،زیرا ابهام در شعر این شاعران بیشتر به دلیل وسعت معناست ، همچنین با ابهاماتِ شعریِ شاعرانی چون انوری و خاقانی متفاوت است،چرا که دشواریِ شعر آنان بر اثر ورود اطلاعات علمی ،فلسفی،تاریخی،دینی و غیره می باشد و فهمِ آن مستلزمِ دانستن مقدمات است.مقاله ی حاضر به بررسی عوامل ابهام آفرینِ شعر صائب با تأکید بر عوامل هنری می پردازد. تعمّدِ صائب در ایجاد بعضی از ابهامات و در عین حال زیبایی های شعری به همراه تحلیلِ علت های ابهامِ شعر صائب، از یافته های این مقاله است .

نوستالژی، احساسی است که به صورت عمومی، طبیعی و ذاتی در میان افراد بشر بروز پیدا می کند. این اصطلاح که در روان شناسی به آن پرداخته شده، درادبیات منظوم و منثور نیز وارد شده است. نوستالژی یا غم غربت در واقع حالت غم و اندوهی است که در هنگام مرورخا طرات گذشته به انسان دست می دهد. این حالت غم واندوه عموما با لذتی همراه است که انسان را در سکر و مستی فرو می برد. عواملی نظیر خاطرات دوران کودکی، ایام جوانی، از دست دادن عزیزان، اعضای خانواده، دوستان و... به نحوی که باعث مرثیه، گریه و اندوه شود؛ هم-چنین دوری از وطن، مهاجرت، غم دوران پیری، تفکر در مورد مرگ، حسرت و دردمندی از گذشته که با شکایت وگله از زمانه و روزگار همراه است و آن چه که در برگیرنده ی مسائل روحی و روانی است، همه و همه در ایجاد نوستا لژی و غم غربت دخالت دارند.