رضا بهنام راد

کودکان و نوجوانان، بیشترین و دائمی ترین مخاطبان تلویزیون هستند، این در  حالی است که بخش قابل توجهی از برنامه ها برای بزرگسالان ساخته شده است و متناسب با درک و تجربه زیستی آنها نیست و ممکن است به رشد ذهنی، احساسی، اخلاقی و جسمی آنها لطمه بزند. برای حفاظت از کودکان در قبال برنامه های نامناسب یا زیان بار، در اغلب کشورها، نظام درجه بندی برنامه های تلویزیونی ایجاد شده است. این پژوهش با هدف شناخت مبانی نظری و نیز وجوه تشابه و تمایز این نظام در کشورهای اسلامی با کشورهای اروپایی و امریکایی، با روش اسنادی (شامل مطالعه قوانین، مقررات، سیستم ها و فرایندهای قانون گذاری، اجرا، نظارت و کنترل) در کشورهای امریکا، فرانسه، مالزی و ترکیه انجام شده است. یافته ها نشان می دهد این نظام ها در همه کشورها با استفاده از رده بندی سنی، بر اساس نظام نشان ه ای مرکب از حروف، اعداد و علایم مثبت و منفی، تعریف می شود که بر مبنای قانون و تحت حاکمیت نهاد تنظیم مقررات رسانه ها (نهاد مستقل قانونی با وظایف قانون گذاری، اجرایی و نظارتی قضایی) و در چارچوب دستورالعمل های مدون اجرا می گردد و عمده تمایز آنها در خصوص ممنوعیت ها و محدودیت های محتوا و چگونگی تعیین و تعریف محتوای مشمول درجه بندی بر حسب سنین مختلف، بر اساس نظام هنجاری جامعه، اعم از گفتار نامناسب، برهنگی، موضوعات و روابط بزرگسالان، روابط یا ارجاعات جنسی مجاز، بزه و ناهنجاری هاست.