شیرزاد خوانجه سپهر

با جهانی شدن ارتباطات و گسترش ابزارهای ارتباطی، اقوام به شیوه های گوناگون از این رسانه ها در راه ایجاد و تثبیت هویت قومی استفاده می کنند چنان که هر روزه بر تعداد شبکه های تلویزیونی ماهواره ای که با محور قومیت فعالیت می کنند، افزوده می شود و این امر، در آینده نقش انحصاری دولت و رسانه ملی را در زمینه ارتباطات و اطلاع رسانی با چالش روبرو خواهد کرد. به این ترتیب، هدف پژوهش حاضر، شناسایی سازوکار های بازنمایی هویت فرهنگی قومی در شبکه های ماهواره ای است که برای دستیابی به این هدف از روش اسنادی و مصاحبه کیفی با هفتاد نفر از کارشناسان حوزه های علوم اجتماعی و علوم ارتباطات استفاده شده است. نتایج پژوهش بیانگر این است که شبکه های ماهواره ای از طریق سازوکار های بازنمایی مبتنی بر محور «تمایزات فرهنگی» در شکل دادن و بازتعریف هویت فرهنگی قومی نقش اساسی دارند و این سازوکار ها مواجهه مخاطب را با این رسانه ها تسهیل می کنند. از سوی دیگر، این رسانه ها در بازنمایی هویت فرهنگی قومی با چالش هایی نیز روبه رو هستند که دامنه تأثیرگذاری آنها را محدود می کند.