علیرضا عموحیدری

پژوهش حاضر با هدف تعیین تأثیر ترکیب های مختلف تمرین بدنی و ذهنی بر میزان درجه آزادی (دامنه حرکتی) مفصل شانه زنان مبتلا به سرطان پستان ماستکتومی شده تحت رادیوتراپی انجام گرفت. بدین منظور، 40 بیمار مبتلا به سرطان پستان بستری در بیمارستان میلاد اصفهان به صورت تصادفی در 4 گروه تمرین بدنی، ذهنی، ترکیبی (ذهنی و بدنی) و کنترل قرار گرفتند. گروه های تجربی در 25 جلسه 30 دقیقه ای به انجام تمرین های مربوط به خود پرداختند. پیش-آزمون، قبل از مداخله و پس آزمون در پایان مداخله گرفته شد. همچنین، به منظور تحلیل داده ها از تحلیل واریانس یک راهه استفاده گردید. یافته ها بیانگر این است که بین گروه های مختلف در میزان درجه آزادی مفصل شانه اختلاف وجود دارد. همچنین، نتایج نشان می دهند که تمرین بدنی منجر به بهبود تمام حرکات دامنه حرکتی، به جز نزدیک کردن شده است. تمرین ذهنی نیز موجب بهبود تمام حرکات دامنه حرکتی، به جز نزدیک کردن و چرخش داخلی شده و تمرین ترکیبی باعث بهبود معنادار تمام حرکات دامنه حرکتی شده است. علاوه براین، دریافت می شود که اثر تمرین بدنی در حرکات خم کردن، باز کردن، دور کردن و چرخش خارجی بهتر از تمرین ذهنی می باشد. اثر تمرین ترکیبی نیز در حرکت چرخش داخلی، بهتر از تمرین بدنی بوده و اثر تمرین ترکیبی در تمام حرکات بهتر از تمرین ذهنی است. به-طورکلی و براساس یافته ها، می توان در مراکز درمانی از روش ترکیبی برای بهبود دامنه حرکتی مفصل شانه زنان مبتلا به سرطان پستان ماستکتومی شده تحت رادیوتراپی به عنوان درمان کمکی بهره گرفت.

خودپنداره بدنی، سازه روانی بسیار مهمی است که در زنان ماستکتومی شده، به شدت تضعیف می شود. پژوهش حاضر به منظور تعیین تأثیر فعالیت های منتخب هوازی بر خودپنداره بدنی زنان مبتلا به سرطان پستان ماستکتومی شده تحت رادیوتراپی انجام گردید. 40 بیمار مبتلا به سرطان پستان که پس از پیش آزمون خودپنداره بدنی به صورت تصادفی به دو گروه تجربی و کنترل با تعداد مساوی در هر گروه تقسیم شدند، جامعه آماری پژوهش را تشکیل دادند. شرکت کنندگان در گروه تجربی طی 25 جلسه 20 تا 30 دقیقه ای به تمرینات هوازی منتخب پرداختند. پس از اتمام جلسات تمرینی، از شرکت کنندگان پس آزمون خودپنداره بدنی گرفته شد. به منظور تحلیل داده هااز آزمون تی مستقل در سطح (P<0.05) استفاده گردید. نتایج نشان می دهد که در گروه تجربی، خودپنداره بدنی کلی و خرده مقیاس های آن پیشرفت داشته است؛ در حالی که در گروه کنترل، تغییر قابل ملاحظه ای در خودپنداره بدنی کلی و خرده مقیاس های آن مشاهده نمی شود. با توجه به نتایج پژوهش حاضر به کاردرمانان توصیه می شود که در مراکز درمانی، از فعالیت های هوازی مناسب به عنوان درمان کمکی عوارض روحی روانی ناشی از جراحی ماستکتومی، به ویژه بهبود خودپنداره بدنی بهره گیرند.