محمد فقیری

درس پژوهی الگویی ژاپنی برای پرورش حرفه ای معلمان است. آنان در جلسات مربوطه گرد هم می آیند و درباره مسائل و موضوعات آموزشی و ساختار و محتوای کتاب درسی تبادل نظر می کنند، اصلاحات و تغییرات را بررسی کرده و برای تدریس بهتر آماده می شوند. مسأله این پژوهش ناشناختگی و پیچیدگی متون درسی کتاب های فارسی اول، دوم و سوم دبستان است؛ راه حل نیز بررسی و تحلیل سبک های آن است. نوع پژوهش اکتشافی، رویکرد آن کیفی کمی و روش آن توصیفی تحلیلی است. جامعه آماری و نمونه شامل تمام درس های سه کتاب مذکور به جز تمرینات است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که فارسی دوم از تنوع سبکی بیشتری برخوردار است، فارسی اول بیانگرایانه تر، روایی تر و توصیفی تر است، فارسی سوم از دوتای دیگر تمثیلی تر است. فارسی نیز دوم و سوم داستانی تر است. سبک پرسشی، سببی، تحلیلی، مقایسه ای توضیحی و مثالی مصداقی در هر سه کتاب نیز بسیار پایین است. از این یافته ها می توان این گونه استنباط کرد که کتاب های مذکور از ماهیت فلسفی زیادی برخوردار نیستند. دلیل دیگر آن است که در سبک روایی که در کتاب های مذکور برجسته است نیز عنصر سببیت و واقعیت مندی داستانی وجود ندارد.

نظریه نقش گرایی از رویکردی شناختی نسبت به معانی و مفاهیم و تجربیات برخوردار است و اکتساب و بازنمایی تجربه های انسان را از طریق نظام گذرایی بیان می کند. هدف این بررسی دنیای تجربی یا جهان زندگی سعدی در غزلیاتش با استفاده از متغیرهای نقش اندیشگانی می باشد و فرضیه آن این است که از طریق فرایندهای نقش اندیشگانی می توان میزان ذهنی یا عینی بودن غزلیات را دریافت. ضرورت انجام این تحقیق فعل شناسی غزلیات سعدی و تشخیص و تعیین انواع آن بر اساس نقش و معنی است. پیکره ی تحقیق شامل9055 فعل است که بر مبنای نمونه گیری سیستماتیک انتخاب شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که فرایندهای اصلی مادی 23%، ذهنی 11%، رابطه ای 23% بوده و فرایندهای فرعی رفتاری 27%، بیانی 11% و وجودی 5% می باشد. همچنین فرایندهای اسنادی و هویتی شامل 87% به 13% بوده است. می توان از یافته های مذکور استنباط کرد که رفتارها، کنش ها و حرکات بیشتر مورد توجه بوده است و درصد بالای نسبت های توصیفی حاکی از آن است که روابط انتزاعی اکثرا از نوع ساده ی اسنادی بوده است و هویت بخشی خیلی کم مورد توجه بوده است.