عبدالرحیم سرو دلیر

هدف کلی این پژوهش تعیین ملاک های سنجش اثربخشی دوره های آموزش مجازی حوزوی است. آموزش های حوزوی ماهیتا و از جهات مختلف با آموزش های شغلی و دانشگاهی تفاوت دارد و از این رو برای سنجش اثربخشی آنها باید به این تفاوت های بارز توجه نمود. پژوهش حاضر براساس این ایده تلاش می کند با استفاده از روش شناسی پژوهشی کیفی و از طریق نظریه مبنایی چارچوبی برای سنجش اثربخشی دوره های آموزش مجازی حوزوی ارائه کند. شرکت کنندگان در این پژوهش 15 نفر از دست اندرکاران مجرب و متخصص در زمینه آموزش های مجازی حوزوی هستند که در موسسه های آموزش حوزوی و حوزه های علمیه مستقر در شهر قم مشغول به کار هستند. ابزار جمع آوری داده های پژوهش، مصاحبه اکتشافی و نیمه ساختاریافته بوده است. تحلیل داده ها طی سه مرحله کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی صورت گرفت. در مرحله کدگذاری باز 114 کد شناسایی و سپس شش مقوله مهم ایجاد شد. با چرخش های مکرر در مصاحبه ها، یک مقوله اساسی منتج گردید. براساس یافته های این پژوهش برای سنجش اثربخشی آموزش های مجازی حوزوی در لایه عمومی(سطحی) باید به شش مقوله شامل؛ ارزش های بنیادین آموزش های حوزوی، غایت های آموزش مجازی حوزوی، طراحی برنامه درسی، ویژگی های استاد، ویژگی های یادگیرنده (طلبه) و نتایج نگرشی و رفتاری توجه نمود که با توجه به ارزش های بنیادین حاکم بر فضای آموزش های حوزوی مجازی از ارتباط متقابل بین این عوامل شش گانه یک خصیصه مهم روحیه طلبگی اولویت پیدا می کنند. این ویژگی به عنوان لایه خاص (عمیق) در سنجش اثربخشی آموزش های حوزوی باید مدنظر قرار گیرد. ویژگی حس طلبگی دربرگیرنده مولفه های خرده تر مانند؛ زی طلبگی، کنجکاوی معرفتی و دینی، ساده زیستی، مهارت های تبلیغی، رعایت حرمت استاد، دریافت حس باطنی و یادگیری مداوم است.