اکرم چشمه

این پژوهش به مطالعه مسئولیت پذیری نوجوان با توجه به جامعه پذیری در خانواده در دو گروه پسر و دختر می پردازد. این مطالعه در بخش مسئولیت پذیری و جامعه پذیری از نظریات چلبی و پارسنز استفاده کرده است. مدل درنظرگرفته شده شامل متغیرهای اصلی شیوه های جامعه پذیری (آموزش، تقلید و تلقین)، مسئولیت پذیری والدین، جنسیت، و متغیرهای زمینه ای چون میزان تحصیلات و اشتغال والدین، رابطه گرم و حمایتی بین والدین و نوجوان و عضویت درگروه است که به عنوان متغیرهای تأثیرگذار بر مسئولیت پذیری نوجوان دخالت داده شده است. این پژوهش با استفاده از روش پیمایش در بین 375 دانش آموز دختر و پسر مقطع دبیرستان منطقه 15 شهر تهران انجام شده است. نتایج ضمن تأیید فرضیه های اصلی نشان می دهد که متغیر شیوه آموزش از بین شیوه های جامعه پذیری خانواده بیشترین اثر را بر میزان مسئولیت پذیری نوجوان دارد. پدر و مادر به عنوان الگوی رفتاری نوجوان بر مسئولیت پذیری نوجوان تأثیر می گذارند؛ به این معنا که هرچقدر والدین مسئولیت پذیر باشند فرزند نوجوانشان مسئولیت پذیرتر است. جنسیت با میزان مسئولیت پذیری نوجوان رابطه دارد؛ با وجود اینکه در این نمونه هر دو گروه دختران و پسران مسئولیت پذیری متوسط و پایین دارند، آزمونها نشان از این دارد که مسئولیت پذیری دختران نسبت به پسران بیشتر است. همچنین متغیر رابطه گرم بین والدین و نوجوان با میزان مسئولیت پذیری نوجوان رابطه مستقیم دارد؛ چنانکه هرچه رابطه بین والدین و نوجوان گرم تر باشد میزان مسئولیت پذیری وی افزایش می یابد.