ندا زجاجی

هدف: این مقاله با هدف طراحی چارچوبی برای توسعه حرفه ای مدرسان تربیت معلم تدوین شده است. در مورد توسعه حرفه ای معلمان و اعضای هیات علمی تحقیقات زیادی وجود دارد ولی در زمینه توسعه حرفه ای مدرسان تربیت معلم تحقیقات چندانی در ایران صورت نگرفته است. در این مطالعه تلاش شده عوامل و مؤلفه های مؤثر بر توسعه حرفه ای مدرسان تربیت معلم شناسایی گردد. روش : این پژوهش از روش کیفی و با بهره گیری از تئوری مفهوم سازی بنیادی انجام پذیرفته و پس از مصاحبه با مدرسان تربیت معلم، مفاهیم و مقوله ها از روش کدگذاری باز، محوری و انتخابی استخراج گردیده است. یافته ها : در چارچوب طراحی شده از مفاهیم و مقوله های حاصل از مصاحبه ها، شرایط علی در سه دسته توانمندی شناختی، رفتاری و اجتماعی و استراتژی ها در سه گروه تدریس در مورد تدریس، یادگیری در مورد تدریس و همسویی تدریس و یادگیری قرار گرفته اند که زمینه های حرفه ای و اجتماعی با مؤلفه های مرتبط خود، بر شرایط علی و استراتژیها تأثیر می گذارند. برونداد این چارچوب مدرس تربیت معلم حرفه ای است و حرفه ای شدن مدرسان تربیت معلم علاوه بر پیامدهای حرفه ای و اجتماعی متعدد، می تواند نقطه آغازی برای تغییر و تحول نظام آموزشی باشد.

اهمیت و جایگاه تعلیم و تربیت و نقش سازندة معلمان در تعیین سرنوشت آینده سازان جامعه، تأمین و تربیت آنان را به عنوان اساس و مبنای آموزش وپرورش ضروری می کند. لذا کیفیت عمر کاری فرهنگیان که در برگیرندة نتایجی مانند رضایت مندی شغلی، فرصت های رشد و مسائل روان شناختی برای آنان، و دستاوردهایی مانند مدیریت مشارکتی، غنی سازی شغلی و شرایط مطمئن برای سازمان است، اهمیت می یابد. بدین منظور تحلیل محتوای اهداف بیان شده در اساسنامة دانشگاه فرهنگیان با مؤلفه های کیفیت عمر کاری مد نظر قرار گرفت. با توجه به روش تحلیل محتوا که رویه ای نظام مند، عینی و کمّی دارد، مقوله های موجود در اهداف استخراج، و میزان مطابقت آن با هر یک از پنج مؤلفة کیفیت عمر کاری بررسی شد. از طریق شاخص های آماری فراوانی و درصد فراوانی برحسب تعداد دفعات اشارة هر یک از مقوله های اهداف به هر یک از مؤلفه های کیفیت عمر کاری مشخص شد در اهداف دانشگاه به مؤلفة «پرورش مهارت ها و قابلیت انسانی»، « استقلال در انجام دادن وظایف» و «توسعة قابلیت های کاری و تنوع فعالیت ها» توجهی کامل و جامع شده است، ولی مؤلفه های «حقوق و دستمزد منصفانه» و «انسجام اجتماعی در محیط کار» با اهداف دانشگاه تطابق کمی دارند که توجه خاص سیاست گذاران را می طلبد