غلامرضا اصلانی

اهداف: طراحی مناسب محیط های یادگیری الکترونیکی باعث دست یابی به مزایا و قابلیت های یادگیری الکترونیکی می شود. از طرفی، طراحی آموزشی ارتباط تنگاتنگی با نظریه های یادگیری دارد. سه نظریه عمده یادگیری، نظریه های رفتارگرایی، شناخت گرایی و ساختن گرایی هستند. هدف این پژوهش، بررسی مدل های طراحی آموزشی موجود مبتنی بر سه نظریه یادگیری رفتارگرایی، شناخت گرایی و ساختن گرایی و ارایه الگویی تلفیقی برای طراحی موثر و کارآمد محیط های یادگیری الکترونیکی بود. روش ها: در این مطالعه تلفیقی، به منظور تطبیق مدل های مبتنی بر سه نظریه یادگیری، از روش مطالعات تطبیقی ایساک کندل استفاده شد. جامعه مورد مطالعه در بخش تطبیق، الگوهای طراحی آموزشی بودند. ابزار نمونه گیری از مدل ها، پرسش نامه محقق ساخته حاوی 55 الگوی طراحی آموزشی و توضیحات ضمیمه مربوط به هر مدل بود که پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ 83/0 محاسبه شد. به منظور اعتباریابی مدل، از نظر متخصصان استفاده شد. ابزار اعتباریابی از مدل، پرسش نامه محقق ساخته بود که پایایی آن 91/0 محاسبه شد. یافته ها: براساس تحلیل مدل های طراحی آموزشی انتخاب شده و فهرست ویژگی های هر گروه از مدل های رفتارگرایی، شناخت گرایی و ساختن گرایی در طراحی محیط های یادگیری الکترونیکی، مدل تلفیقی طراحی آموزشی حاوی 135 زیرمولفه و 12 مولفه اصلی شکل گرفت. در اعتباریابی از مدل نیز همه مولفه ها و زیرمولفه ها نمره ای بالاتر از متوسط داشتند. نتیجه گیری: مدل مطلوب طراحی آموزشی محیط های یادگیری الکترونیکی براساس تلفیق ویژگی های سه نظریه رفتارگرایی، شناخت گرایی و ساختن گرایی دارای 12 مولفه اصلی است.